ΣΑΠΦΩ (628-568 π.Χ.)
Πολύ μεγάλη Ελληνίδα ποιήτρια, από τις πρώτες γυναίκες στον κόσμο που έγραψαν ποιήματα.
Γεννήθηκε στην Ερεσό και κατ’ άλλους στη Μυτιλήνη της Λέσβου το 628 π.Χ., όπου και πέθανε το 568 π.Χ.
Φαίνεται ότι, λόγω πολιτικών διαφορών, εξορίστηκε από τον Πιττακό (ένας από του Επτά Σοφούς της Αρχαίας Ελλάδος, άρχων της Λέσβου 648-; π.Χ.) στις Συρακούσες της Σικελίας, όπου έζησε από το 604 μέχρι το 591 π.Χ. και την περιέβαλαν με μεγάλες τιμές.
Όταν επέστρεψε στην πατρίδα, μετέτρεψε το σπίτι της σε μουσικό και ποιητικό “Μουσοπόλον” σχολείο, όπου δίδασκε τις γυναίκες, οι οποίες, λόγω των κοινωνικών και πολιτικών συστημάτων της εποχής, ήταν καταδικασμένες σε αμάθεια.
Έτσι έκανε το σπίτι της πραγματικό επιμορφωτήριο για τις νέες γυναίκες, στις οποίες δίδασκε μελωδία, χορό, ποίηση και τρόπους καλής συμπεριφοράς, κάτι που λείπει από τα περισσότερα, αν όχι απ’ όλα μας τα σχολεία σήμερα.
Όπως ήταν φυσικό, η Σαπφώ αγαπήθηκε με αληθινή αφοσίωση από τις μαθήτριές της, γεγονός που παρερμηνεύτηκε από πολλούς άνδρες και ιδίως μισογύνες και εχθρούς της γυναικείας πνευματικής ανάπτυξης.
Έτσι η ποιήτρια κατηγορήθηκε ακόμα και για άσεμνη και προκάλεσε τα πειράγματα και τις ειρωνείες των κωμικών τις εποχής και αργότερα των ακόλαστων Ρωμαίων.
Η γνώμη αυτή επικράτησε χωρίς να στηρίζετε σε καμία μαρτυρία, μέχρι και το μεσαίωνα.
Απεναντίας οι αρχαίοι εξυμνούσαν τη Σαπφώ και τη θεωρούσαν κυρίως ποιήτρια, όπως και τον Όμηρο σαν ποιητή.
Αλήθεια, τι ψυχική δύναμη, τι κουράγιο, τι ηθικό ανάστημα και προπαντός τι γρανιτένια πίστη για τα πνευματικά της πιστεύω, για μια γυναίκα της εποχής της;
Και τι δύναμη χαρακτήρος θα έπρεπε να είχε, για να μετατρέψει το σπίτι της σε πραγματικό πνευματικό κέντρο και με τη διδασκαλία της να μπει μέσα στον ανδροκρατούμενο πνευματικό χώρο;
Η Σαπφώ αν κατηγορήθηκε, άλλο τόσο εκτιμήθηκε και θαυμάστηκε για την ηθική της προσωπικότητα.
Ο Πλάτων την ονόμασε “Δέκατη Μούσα”.
Ο Ιουλιανός “θηλυκόν Όμηρο”.
Ο Αντίπατρος “τιμή Λεσβίων Γυναικών”.
Ο Στράβων “θαυμαστό τέρας”.
Αργότερα οι Πυθαγόρειοι την ελάτρευσαν, η πατρίδα της σκάλισε τη μορφή της σε νομίσματα και η Πέργαμος και οι Συρακούσες έστησαν το άγαλμα της ποιήτριας στις πόλεις τους.
Τα έργα της Σαπφούς, που ήταν γραμμένα στην αιολική διάλεκτο, διαιρέθηκαν από τους Αλεξανδρινούς σε εννέα βιβλία, όσα και οι μούσες, από τα οποία δυστυχώς τα περισσότερα χάθηκαν.
Σήμερα σώζονται λίγα συντρίμματα.
Αλλά και τα λίγα αυτά λείψανα επαρκώς αποδεικνύουν τις σπουδαίες αρετές της μεγάλης ποιήτριας, τα ποιήματα της οποίας διακρίνονταν για το βαθύ αίσθημα, τη χάρη, την αφέλεια, τη μεγάλη συγκίνηση, την απλή γλώσσα και προπαντός για την τελειότητα της στιχουργίας.
Η Σαπφώ πέθανε στη Λέσβο το 568 π.Χ. και τιμήθηκε ιδιαίτερα από τους Έλληνες.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, ότι άγαλμά της, έργο του διάσημου χαλκοπλάστου Σαλανίωνος, τοποθετήθηκε στο πρυτανείο των Αθηνών.
Μερικές από τις σκέψεις – απόψεις της
-Αν μια αγάπη διαρκεί, είναι γιατί κάτι μένει ακόμα μέσα μας ανικανοποίητο.
-Φιλία Είναι η Λεπτή Ηδονή των Ευγενικών Ψυχών.
-Η φήμη είναι η ευωδία των καλών πράξεων.
-Ο Όμορφος Είναι Όμορφος Όσο Κοντά σου Στέκει, Μα ο Αγαθός (γενναίος, ευγενής, καλός σε κάτι, άξιος, έντιμος – Βικιλεξικό) Είναι Όμορφος και Τώρα και Πάντα.
-Μια άνετη ζωή προσφέρει χαρές και γλύκες. Μα εγώ από τη λάμψη του χρυσού προτιμώ την τιμή.
-Ότι Ωραίο Είναι και Αγαθό, ότι δε Αγαθό Γρήγορα θα Γίνει και Ωραίο.
-Αγαπούμε πάντα εκείνους που μας θαυμάζουν, αλλά δεν αγαπούμε ποτέ εκείνους που θαυμάζουμε.
-Ο πιο Αξιοθαύμαστος Άνθρωπος, Είναι Εκείνος που δεν Χάνει το Θάρρος του στις Δυστυχίες.
-Η Λύπη και τα Κλάματα, Δεν Πρέπει να Βασιλεύουν με Κανέναν Τρόπο στο Σπίτι του Ποιητή.
-Ο Έρως Κατέβαλε το Πνεύμα μου, Όπως ο Άνεμος που Ορμά Πάνω στο Δρυ…
Γιώργου Ι. Στούκα
Βιβλίο: Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός
