Κεφ. 45 Κβάντα Διακριτών Δημοκρατιών Στη Σύγχρονη Εποχή
Πριν ξεκινήσουμε το κεφάλαιο τούτο, να πούμε ότι αυτά που γράψαμε στο μόλις προηγούμενο κεφάλαιο για τη Δημοκρατία της αρχαίας Αθήνας, τα γνωρίζουμε κυρίως από την παράθεση των λειτουργιών της και της φιλοσοφίας της, με σκοπό να της ασκηθεί αυστηρότατη κριτική όπου δεν υπήρχε μόνο πόλεμος, μιας και οι συγγραφείς που αναφέρονται σε εκείνη και μας έχει διασωθεί το έργο τους, είτε φιλοσοφικά είτε ιστορικά ήταν κατά κανόνα πολέμιοί της.
Και γράφουμε κατά κανόνα δηλαδή συμπεριλαμβάνουμε σε αυτό που μόλις γράψαμε και τις τυχούσες εξαιρέσεις, γιατί δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ολόκληρο το έργο των αρχαίων συγγραφέων, που έχει διασωθεί έως τις ημέρες μας.
Σε εκείνους τους πολέμιους συγγραφείς της Δημοκρατίας που γράψαμε στην αρχή του κεφαλαίου, νομίζουμε ότι κατά κύριο λόγο βασίστηκαν και οι άνθρωποι που ως απότοκο για τις σχετικά σύγχρονες επαναστάσεις που βίωσε η ανθρωπότητα αρχικώς του Αμερικανικού Λαού και κατόπιν του Γαλλικού, επέλεξαν ως τρόπο διακυβέρνησης στην εποχή τους την αντιπροσωπευτική δημοκρατία.
Ή ίσως -για να γίνουμε φανερά αρκετά πιο αιχμηροί- και εκεί να βρήκαν τα επιχειρήματά τους, για να πείσουν με σκοπιμότητα την αναγκαιότητα μιας τέτοιας διακυβέρνησης είτε τότε, είτε ακόμη και τώρα στη σύγχρονη πλέον εποχή, προκειμένου να ικανοποιηθεί κυρίως η άρχουσα τάξη των σύγχρονων «ευγενών».
Πολλές φορές όμως μια κατά τη γνώμη μας λάθος εκτίμηση με τα επιχειρήματά της που προτείνετε από κάποιους ανθρώπους στους γύρω τους ή και ευρύτερα, συμβαίνει αφού πρώτα με παρόμοιο τρόπο ίσως από αφέλεια, έχουν πείσει τους ίδιους τους εαυτούς τους με εκείνη.
Φυσικά όμως και μπορεί να υποτιμάμε εκείνους και να υπερτιμάμε τους εαυτούς μας, ή τις όποιες γνώσεις μιας εποχής πολύ μεγάλης πληροφόρησης.
Το γεγονός συνεχίζουμε ότι τα γραπτά κείμενα των αρχαίων Ελλήνων που διασώθηκαν έως σήμερα, στη συντριπτική τους πλειονότητα είναι έργα συγγραφέων προσκείμενων στην αριστοκρατία της εποχής τους, για κάποιους όπως τον φιλόσοφο Πλάτωνα διασωσμένα ακόμη και όλα τα έργα τους, κάτι φαίνεται να σημαίνει.
Ακόμη περισσότερο, πόσο μάλλον όταν για συγγραφείς που ενστερνίζονταν τα Δημοκρατικά πρότυπα, μας διασώθηκαν από ελάχιστα κείμενά τους έως καθόλου, όποιο κι αν ήταν το περιεχόμενό τους δηλαδή ακόμη και απλά φιλοσοφικό, ή με ευρύτητα στην ορολογία μας για να γράψουμε με άνεση επιστημονικό.
Να αναφέρουμε επίσης ότι τα έργα του Πλάτωνα φανερά στερούνται στην ουσία τους οποιαδήποτε επιστημοσύνη, όμως αναγνωρισμένα έχει γράψει πολλά καλά και πραγματικά σπουδαία πράγματα, ή τουλάχιστον ακόμη και για τους σύγχρονους πολέμιούς του εξαιρετικά ενδιαφέροντα, για να τα ξεφυλλίζουν για καιρό όσο δεν πάει άλλο.
Να επισημάνουμε όμως ότι ακόμη και για τα πιο ιερά κείμενα των δεξιών, των αριστερών, των κεντρώων, των ολιγαρχικών, των Δημοκρατικών ή κατά τη γνώμη μας και των οποιονδήποτε θρησκειών, πάλι κατά τη γνώμη μας το χρήσιμο είναι να τα αντιμετωπίζει κανείς ως απόψεις και ας ελπίσουμε ότι θα είναι για τον βίο του και χρήσιμες αυτές οι απόψεις.
Για να γελάσουμε το χρήσιμο όλων των παραπάνω κειμένων είναι να τις αντιμετωπίζει κανείς ως απόψεις εκτός από τις δικές μας απόψεις, που το χρήσιμο είναι να τις ενστερνιστεί ακόμη και ο ίδιος ο μη απόλυτος στη ζωή του άνθρωπος απόλυτα, φανερά βέβαια αστειευόμαστε.
Όλα αυτά δημιουργούν τουλάχιστον υποψίες για διαχρονικά σκόπιμη προσπάθεια αποσιώπησης από τους αριστοκρατικού βίου και φιλοσοφίας ανθρώπους, για τα πεπραγμένα και του φιλοσοφικού βάθους ή και απλά των επιχειρημάτων γενικότερα, υπέρ της Δημοκρατίας.
Εν αντιθέσει με τις και δικές μας προηγούμενες υποψίες, με βεβαιότητα η στάση των Δημοκρατικού βίου και φιλοσοφίας ανθρώπων, σε καμία περίπτωση δεν λειτούργησε ούτε καν κάποια οποιαδήποτε στιγμή της ζωής τους παρομοίως.
Παρομοίως δηλαδή καίγοντας ή αποσιωπώντας οποιαδήποτε έργα, οποιουδήποτε ανθρώπου, οτιδήποτε και αν πρότεινε γράφοντας.
Απεναντίας τη διαφορετική άποψη τη θεωρούσαν και τη θεωρούν ακόμη, μεγάλο κέρδος για την πολιτεία που θεωρούνται πολίτες της.
Σε αυτά εν ολίγοις τα πλαίσια και θυμίζοντας και πάλι ότι διατηρούνται οι γενικά παραδεκτοί ορισμοί της σύγχρονης εποχής, αναφέρουμε ότι γράφει η Βικιπαίδεια:
«Η Δημοκρατία είναι το πολίτευμα όπου η εξουσία πηγάζει από τον λαό, ασκείται από τον λαό και υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού.
Κεντρικό χαρακτηριστικό της δημοκρατίας είναι η λήψη αποφάσεων με ψηφοφορία των πολιτών (στην άμεση δημοκρατία, στις εκλογές ή στα δημοψηφίσματα) ή (η λήψη αποφάσεων) κάποιων αντιπροσώπων τους (στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία).
Οι ακρογωνιαίοι λίθοι της περιλαμβάνουν την ελευθερία του συνέρχεσθαι και του λόγου, την κοινωνική ισότητα, τη συμμετοχή στα κοινά και το δικαίωμα στη ζωή.»
Η Ελευθερία του συνέρχεσθαι είναι το δικαίωμα των πολιτών ελεύθερα, να συγκεντρώνονται ειρηνικά για να εκφράσουν τις απόψεις τους.
Η Ελευθερία του λόγου είναι μία αρχή που υποστηρίζει την ελευθερία ενός ατόμου ή μιας κοινότητας, να εκφράζει τις απόψεις και τις ιδέες του χωρίς φόβο αντίρρησης, λογοκρισίας, ή νομικής κύρωσης.
(σ.σ. Ο όρος «ελευθερία έκφρασης» χρησιμοποιείται μερικές φορές συνώνυμα, αλλά περιλαμβάνει κάθε πράξη συζήτησης, παραλαβής και διάδοσης πληροφοριών ή ιδεών, ανεξάρτητα από το χρησιμοποιούμενο μέσο.)
Η Αρχή της Ισότητας είναι η κατάσταση στην οποία όλα τα άτομα σε μια συγκεκριμένη κοινωνία έχουν ίσα δικαιώματα και ελευθερίες, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών δικαιωμάτων και της ισότητας ευκαιριών και είναι η βασική αρχή για το δημοκρατικό πολίτευμα.
Σύμφωνα με τις αρχές της ισότητας, σε μία κοινωνία θα πρέπει να τηρούνται οι αξίες της Ισονομίας (ισότητα των ανθρώπων απέναντι στο νόμο), της Ισοπολιτείας (ίση πρόσβαση και συμμετοχή όλων στα δημόσια αξιώματα και τις αρχές), της Ισοκρατίας (το κράτος ανήκει εξ’ ολοκλήρου σε όλους τους πολίτες) και της Ισηγορίας (ισότιμη ελευθερία του λόγου).
Η κοινωνική ισότητα απαιτεί την απουσία επιβεβλημένων ορίων κοινωνικής τάξης ή κάστας και την ίση αντιμετώπιση σε άτομα με διαφορετικά χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με την κοινωνική ισότητα όλοι οι άνθρωποι είναι ισάξιοι ανεξαρτήτου φύλου, εθνικότητας, ηλικίας, σεξουαλικού προσανατολισμού, κοινωνικής τάξης, εισοδήματος, γλώσσας, θρησκείας, ιδεολογίας και κατάστασης της υγείας τους.
Το δικαίωμα στη ζωή είναι θεμελιώδες δικαίωμα για την ανθρώπινη ύπαρξη.
Είναι δε ευρέως αναγνωρισμένο στο 3ο άρθρο της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα:
«Κάθε άτομο έχει δικαίωμα στη ζωή, την ελευθερία και την προσωπική του ασφάλεια».
Προστατεύεται επιπλέον στο 2ο άρθρο του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην ενότητα της Αξιοπρέπειας:
α) «Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στη ζωή».
β) «Κανείς δεν μπορεί να καταδικασθεί στην ποινή του θανάτου ούτε να εκτελεσθεί».
«Η άμεση Δημοκρατία γνωστή και υπό τον όρο καθαρή δημοκρατία αποτελεί έναν τύπο δημοκρατίας και θεωρίας πολιτικών δικαιωμάτων, όπου η εξουσία εδράζεται στη συνέλευση όλων των πολιτών που συμμετέχουν σε αυτήν.
Η άμεση Δημοκρατία έλκει την καταγωγή της από την Αθηναϊκή Δημοκρατία της κλασσικής εποχής, όπου η εκκλησία του δήμου (η συνέλευση όλων των πολιτών της Αθηναϊκής πόλης-κράτους) λάμβανε τις πολιτικές αποφάσεις και για την εκτέλεσή τους όριζε κάποιους αξιωματούχους, άμεσα ανακλητούς και ελέγξιμους, με περιορισμένη διάρκεια θητείας, προκειμένου να μην «επαγγελματοποιηθούν» ως πολιτικοί ηγέτες.
Για τον ίδιο λόγο (να μην «επαγγελματοποιηθούν»), η μεγάλη πλειονότητα των αξιωματούχων επιλεγόταν με κλήρωση ανά τακτά χρονικά διαστήματα, από το σύνολο των συμμετεχόντων στην εκκλησία του δήμου.
Σύμφωνα με αυτή (την Αθηναϊκή Δημοκρατία) αφού η διαβίωση όλων των πολιτών (από τη γέννηση ως το θάνατό τους) διέπεται από νόμους, οι πολίτες είναι οι μόνοι υπεύθυνοι ώστε να διαμορφώσουν τους νόμους που τους αξίζουν, σύμφωνα με τις κοινές τους πεποιθήσεις (δόξες), τα κοινά τους συμφέροντα και οφείλουν να τους τηρούν.
Αποτέλεσμα της εφαρμογής της Δημοκρατίας είναι αυτό που σήμερα αποκαλούμε πολιτισμό.
Πολιτισμός είναι οτιδήποτε παρέχεται απρόσκοπτα σε όλους και έχει ως αποτέλεσμα τον εξωραϊσμό τους.
Δεν είναι πολιτισμός ό,τι παράχθηκε στις βασιλικές ή τυραννικές ή αυτοκρατορικές κλειστές αυλές, ή είναι κτήμα εξειδικευμένων ή λίγων για τον εξωραϊσμό τους ή την επαγγελματική τους αποκατάσταση.
Ο εκπολιτισμός σε τέτοιο πληθυσμιακό μέγεθος δεν συνέβη πουθενά αλλού στον κόσμο (τουλάχιστον μέχρι την καθιέρωση της «βασικής» εκπαίδευσης περί τον 18 αιώνα), παρά μόνο στην Αθήνα της Δημοκρατίας.
Δικαιοσύνη, Συγγράμματα, Συμπόσια, Εορτές, Αγώνες, Φιλοσοφία, Θέατρο, εφαρμοσμένες τέχνες, δηλαδή οι αρχές όλων των επιστημών, κατέστησαν ελεύθερες σε όλους για πρώτη φορά στην Αθηναϊκή Δημοκρατία.
Βασιλείς, τύραννοι, αυτοκράτορες, ευγενείς, μπορεί να κατείχαν τμήματα των τεχνών αλλά δεν είχαν πολίτες να τις επωφεληθούν, να τις βελτιώσουν και να βελτιωθούν.
Το πολίτευμα της αρχαίας Αθηναϊκής Δημοκρατίας δεν πρέπει να συγχέεται με τη σύγχρονη «αντιπροσωπευτική» δημοκρατία (ή κοινοβουλευτισμό) καθώς διαφέρουν μεταξύ τους σε πολλά ουσιαστικά σημεία, που τα καθιστούν πρακτικά ξένα μεταξύ τους.»
«Η αντιπροσωπευτική δημοκρατία είναι το πολίτευμα όπου κυβερνούν οι αντιπρόσωποι του λαού.
Ο λαός μπορεί και εκλέγει ανά τακτά χρονικά διαστήματα, αναλόγως με τον ακριβή τύπο του πολιτεύματος, πρόεδρο, πρωθυπουργό, βουλευτές κλπ.
Οι αντιπρόσωποι πρέπει να υπηρετούν τα συμφέροντα των πολιτών και να ασκούν είτε την εκτελεστική, είτε τη νομοθετική εξουσία.
Η διάκριση των εξουσιών είναι θεμελιώδης αρχή του κράτους δικαίου, βεβαίως και της δημοκρατίας.»
Οι εξουσίες διακρίνονται σε νομοθετική που αφορά τη θέσπιση των νόμων και ασκείται από τη βουλή.
Σε εκτελεστική ή διοικητική που αφορά την εφαρμογή των νόμων και ασκείται από την κυβέρνηση.
Και σε δικαστική, που αφορά την επίλυση των διαφορών από την εφαρμογή των νόμων και ασκείται από τα δικαστήρια.
Μία τέταρτη εξουσία στις σύγχρονες κοινωνίες λέγεται ότι αποτελούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τέτοια η δύναμή τους.
Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε πολύ εύκολα εμείς και την οικονομική εξουσία.
Την εξουσία δηλαδή που γεννάται σε μια πολιτεία όταν υπάρχουν πολύ έντονες οικονομικές ανισότητες.
Και είναι εκείνη η εξουσία που ασκούν τουλάχιστον στις επιλογές των φτωχών πολιτών οι έχοντες σε σχέση με εκείνους υπερβολικά πολλά χρήματα, όταν για παράδειγμα θέτουν όρους για να παρέχουν θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματά τους, όπως αυτά της στέγασης, της εργασίας, του ρεύματος, του νερού και άλλα παρόμοια τέτοια.
«Στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία οι εκλογές ανάδειξης αντιπροσώπων αποτελούν συνήθως την κύρια μέθοδο συμμετοχής των πολιτών στη λήψη αποφάσεων, σε αντιδιαστολή με την άμεση δημοκρατία που η εξουσία εδράζεται στη συνέλευση όλων των πολιτών που συμμετέχουν σε αυτήν.»
Να πούμε ακόμη ότι οι σύγχρονες δημοκρατίες τού λεγόμενου δυτικού κόσμου, κατατάσσονται στις αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες και ειδικότερα έχει επικρατήσει να λέγονται φιλελεύθερες ή αστικές δημοκρατίες.
Γράφει η Βικιπαίδεια:
«Θεμέλιο της αστικής ή φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι το σύνταγμα, το οποίο προβλέπει διάκριση των εξουσιών σε ανεξάρτητα όργανα και εγγύηση των θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων για τους πολίτες, με στόχο κυρίως τον περιορισμό της παρέμβασης του Κράτους στον βίο τους.
Οι κλασσικές φιλελεύθερες δημοκρατίες συνήθως αντιπαρατίθενται με τις λαϊκές δημοκρατίες, τη συμμετοχική δημοκρατία και την άμεση δημοκρατία, ενώ πολιτικά και ιστορικά αποτελούν εξέλιξη της Συνταγματικής μοναρχίας.»
Να σχολιάσουμε πράγματι καυστικά το εξέλιξη της Συνταγματικής Μοναρχίας, με το γεγονός ότι ουσιαστικά ή αν προτιμάτε απλά πρακτικά, δεν αποφασίζει νομοθετώντας η πλειοψηφία των βουλευτών της βουλής που υποτίθεται ότι αντιπροσωπεύουν τα συμφέροντα του λαού, αλλά κυρίαρχα ο Πρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος δηλαδή μόλις ένας άνθρωπος.
Οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος στη συντριπτική τους πλειονότητα ακολουθούν τη γραμμή που χαράζει ο πρόεδρός του και όλοι μαζί έχουν την απαραίτητη για να νομοθετήσουν πλειοψηφία στη βουλή, μιας και έχουν μπορέσει έτσι να εκλέξουν κυβέρνηση.
«Εν μέσω του Διαφωτισμού, πρώτα με την Αμερικανική και στη συνέχεια με τη Γαλλική Επανάσταση, τέθηκε σε φιλελεύθερο πλαίσιο το αίτημα της κατάργησης της μοναρχίας και της διακυβέρνησης από πολιτικούς αντιπροσώπους, εκλεγμένους από μία μερίδα του λαού με δικαίωμα ψήφου.
Οι εν λόγω αντιπρόσωποι θα μπορούσαν να εκφράζουν ανταγωνιζόμενα συμφέροντα και αντιλήψεις στο εσωτερικό της κοινωνίας, μέσω της προσκόλλησης τους σε διαφορετικά πολιτικά κόμματα.
Πλάθοντας το σύστημα αυτό, οι θεμελιωτές του κράτους των ΗΠΑ απέρριψαν ρητά την άμεση Δημοκρατία ως επιλογή, πιστεύοντας ότι θα οδηγούσε στην υπερίσχυση των πολυπληθέστερων κατώτερων κοινωνικών τάξεων ή σε χαοτική αταξία και διαμόρφωσαν την αντιπροσωπευτική δημοκρατία ονομάζοντας το νέο πολίτευμα «ρεπουμπλικανικό» και όχι «δημοκρατικό», ώστε να παραπέμπει στο ρωμαϊκό κράτος της ελληνιστικής περιόδου.»
«Ιστορικά σημαντικό παράδειγμα αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, σε κάποιον περιορισμένο βαθμό, αποτελεί η ρωμαϊκή δημοκρατία (res publica), μία αριστοκρατία με λαϊκή επικύρωση.
Δεν επρόκειτο για δημοκρατικό σύστημα, αλλά για μία «λαϊκή» αριστοκρατία, με πολύπλοκους μηχανισμούς ελέγχου και εξισορρόπησης συμφερόντων, που αναπτύχθηκαν στο πέρασμα του χρόνου.»
«Με τον όρο Ρωμαϊκή Δημοκρατία (Λατιν.: Res publica Romana) εννοούμε εκείνη την περίοδο της ρωμαϊκής ιστορίας, κατά την οποία οι Ρωμαίοι εκδιώκοντας τον τελευταίο βασιλιά τους τον Ετρούσκο Λεύκιο Ταρκύνιο, εγκαθίδρυσαν παράλληλα το πολίτευμα της Res Publica.
Η περίοδος αυτή της δημοκρατίας η ρεπουμπλικανική περίοδος, ξεκινά με την εκθρόνιση του τελευταίου Ετρούσκου βασιλιά της Ρώμης, του Ταρκύνιου του Υπερήφανου (Tarquinius Superbus), το 509 π.Χ. και τελειώνει με την επικράτηση του Οκταβιανού επί του Μάρκου Αντώνιου, στη ναυμαχία του Ακτίου το 31 π.Χ.»
«Res Publica» σημαίνει «κοινό πράγμα», όρος που μεταφέρθηκε στα ελληνικά με τη λέξη «δημοκρατία», χωρίς αυτό να σημαίνει την ταύτιση των δύο όρων.
Ή αν προτιμάτε, άλλο κατά τη γνώμη μας ιστορικό παράδειγμα αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, δηλαδή ουσιαστικά αριστοκρατίας με λαϊκή επικύρωση, αποτελεί στο παρελθόν το πολίτευμα στην αρχαία Αθήνα που προέκυψε από τη μεταρρύθμιση του Κλεισθένη το 508 π.Χ., τελευταίας μεταρρύθμισης των Αθηναίων πριν την εγκαθίδρυση της πραγματικής Δημοκρατίας, από τον Εφιάλτη και τον Αρχέστρατο το 462 π.Χ.
Ή και ακόμη νωρίτερα, αυτό που είχε δημιουργηθεί με τη μεταρρύθμιση του Σόλωνα το 594 π.Χ.
Ουσιαστικά η μεταρρύθμιση του Κλεισθένη επέτρεψε εν ολίγοις στους αρχαίους Αθηναίους, να λειτουργήσουν το πολίτευμα της προηγούμενης μεταρρύθμισης του Σόλωνα το 594 π.Χ. βελτιωμένο δημοκρατικότερα, επειδή κυρίως τους απήλλαξε από την επιρροή και εξάρτηση του γένους που υπήρχε έως τότε, αποβάλλοντάς τους αφενός μεν την ψυχολογία της ομάδας, αφετέρου δε βοηθώντας τους να αποκτήσουν σιγά-σιγά τη συνείδηση του ατόμου και του πολίτη.
Να αναφέρουμε εν ολίγοις για το μόλις παραπάνω, ότι η πολιτική και θρησκευτική οργάνωση της κοινωνίας μέχρι τη μεταρρύθμιση του Κλεισθένη, ήταν σε φυλές, φατρίες και γένη.
Τα άτομα έξω από την ομάδα του γένους τους, δεν είχαν πολιτική οντότητα και παρουσία.
Ο Κλεισθένης εν ολίγοις χώρισε και ανέμιξε πολιτικά τα γένη σε νέες διοικητικές διαιρέσεις, που η καθεμία από αυτές εμπεριέκλειε πολίτες από όλα τα γένη σε ορισμένο και ίσο ποσοστό μεταξύ τους και έτσι όταν πρόκυπτε κάποιο οποιοδήποτε ζήτημα από κάποιον πολίτη, απευθυνόταν απευθείας στον αρμόδιο για αυτό θεσμό της πολιτείας και όχι πια στον γενάρχη του.
Γενικότερα Θα Μπορούσαμε Και Στη Σύγχρονη Εποχή Να Κάναμε Κάτι Παρόμοιο Με Την Ίδια Ή Και Μεγαλύτερη Επιτυχία, Αρκεί Να Το Κάνουμε Για Τα Δικά Μας Εκείνα Πράγματα Που Μπορούν Και Διαμοιράζουν Τους Σύγχρονους Ανθρώπους Σε Διακριτές Σημερινές Ομάδες.
Όπως Κάποια Από Εκείνα Τα Πράγματα Που Τους Διαμοιράζουν Σε Διακριτές Σημερινές Ομάδες Στην Εποχή Μας, Είναι Οι Οικονομικές Τους Δυνατότητες, Οι Κοινωνικές Τους Τάξεις Που Μπορεί Και Να Συμβαδίζουν Με Τις Οικονομικές Τους Δυνατότητες, Οι Γνωστικές Τους Δεξιότητες, Οι Κοινωνικές Τους Αξίες Και Δεξιότητες, Οι Εργασιακές Τους Αξίες Και Δεξιότητες, Οι Ενσυναισθητικές Τους Αξίες Και Δεξιότητες, Τουλάχιστον Οι Κατά Προτεραιότητα Φιλοσοφικές Τους Αναζητήσεις, Η Οπτική Γωνία Που Μπορεί Να Παρατηρούν Τη Ζωή, Οι Στόχοι Τους Και Οι Σκοποί Τους Σε Περιόδους Ειρήνης, Τα Επαγγέλματά Τους Και Άλλα.
Χωρίζοντας Για Παράδειγμα Και Αναμειγνύοντας Τελικά Όχι Μόνο Πολιτικά Αλλά Αν Θα Το Επιθυμούσαν Οι Ίδιοι Οι Πολίτες Και Χωρικά, Αντιπροσωπευτικά Δείγματα Πολιτών· Που Το Καθένα Από Αυτά Θα Εμπεριέκλειε Σε Ίση Αναλογία, Με Εκείνη Την Αναλογία Που Υπάρχει Στη Χώρα, Από Όλους Εκείνους Τους Ανθρώπους Που Διακρίνονται Οι Ομάδες Που Τους Εμπεριέχουν Από Τις Ιδιότητές Που Περιγράψαμε Προηγουμένως· Νομίζουμε Ότι Όλοι Τους Θα Αφομοίωναν Από Όλους Τους Κάτι Το Χρήσιμο, Αρκεί Να Είχαν Αυτή Τη Διάθεση, Ή Αν Προτιμάτε Τη Συνειδητή Επιθυμία Και Επιδίωξη Της Εγγενής Τους Πράγματι Τάσης, Ως Άνθρωποι, Να Βελτιώνονται.
Για Παράδειγμα Φανταστείτε Τι Ωραία Πράγματα Θα Γινόντουσαν Αν Στην Ίδια Συνοικία, Συνυπήρχαν Κολωνακιώτες, Περιστεριώτες, Περαματιώτες, Ζωγραφιώτες, Αγρότες, Αστοί, Δάσκαλοι Και Καθηγητές Όλων Των Βαθμίδων Της Εκπαίδευσης Της Χώρας, Νηπιαγωγοί, Βρεφονηπιοκόμοι, Εργάτες, Μετανάστες, Καλλιτέχνες, Βασιλικές Οικογένειες, Απλοί Φυσικοί Γονείς κλπ. Σε Ολόιση Μεταξύ Τους Αναλογία Με Τη Συνολική Τέτοια Αναλογία Της Χώρας Και Με Την Αδιαπραγμάτευτη Διάθεση Να Μάθει Ο Καθένας Τους, Από Την Ιδιαίτερη Κουλτούρα Τού Καθενός Άλλου Συμπολίτη Του.
«Λαϊκή δημοκρατία είναι ο επίσημος όρος που χρησιμοποιήθηκε ιστορικά (και χρησιμοποιείται ακόμη σε Κούβα, Κίνα κλπ) ως ονομασία του πολιτειακού καθεστώτος των κρατών του υπαρκτού σοσιαλισμού, ωστόσο χρησιμοποιείται και από μερικές χώρες που το πολιτικό τους σύστημα δεν έχει καμία σχέση με τον κομμουνισμό, όπως το Μπανγκλαντές.
Συνιστά τον πρώτο τύπο κρατικής οργάνωσης, που οδηγεί στην σοσιαλιστική δημοκρατία, η οποία με τη σειρά της οδηγεί στον κομμουνισμό.
Τα κράτη αυτά αποκαλούνταν στη Δύση ως «κομμουνιστικά», από το όνομα της εκεί επικρατούσας πολιτικής αντίληψης, ενώ θεωρούνται από τον αστικό πολιτικό κόσμο ως ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Ο όρος «κομμουνιστικό κράτος» δεν είναι δόκιμος, αφού η κομμουνιστική κοινωνία είναι εξ ορισμού μία κοινωνία στην οποία οι κοινωνικές τάξεις και το κράτος δε θα υφίστανται, αλλά χρησιμοποιείται κατά κόρον από συντηρητικούς ή φιλελεύθερους συγγραφείς και πολιτικούς επιστήμονες, αναφορικά με τα σοσιαλιστικά αυτά κράτη.
Οι περισσότεροι σοσιαλιστές συγγραφείς τα αποκαλούσαν με άλλους όρους, αναλόγως με τις πολιτικές τους συμπάθειες (π.χ. «σοσιαλιστικό κράτος», «δικτατορία του προλεταριάτου», «εργατικό κράτος», «παραμορφωμένο εργατικό κράτος» και πολλά άλλα).
Ο κομμουνισμός ως έννοια σχετίζεται με μια μορφή κοινωνίας η οποία θα λειτουργεί αμεσοδημοκρατικά και αποκεντρωμένα, με σταδιακή απονέκρωση του κράτους και των κοινωνικών τάξεων.
Ο κομμουνισμός θεωρείται η ανώτερη βαθμίδα εξέλιξης του σοσιαλισμού.
Στον κομμουνισμό η ύπαρξη του κράτους ως μηχανισμού παγίωσης της εξουσίας της άρχουσας τάξης, όπως και οι ίδιες οι κοινωνικές τάξεις είναι πλέον περιττά.
Το ταξικό και εξουσιαστικό δίπολο όλων των προηγούμενων ταξικών κοινωνιών (άρχουσα τάξη και καταπιεζόμενες τάξεις) παύει να υφίσταται, ενώ η κοινωνία οργανώνεται πάνω στην βάση των ελεύθερα συνεταιρισμένων παραγωγών.
Στον κομμουνισμό τα μέσα παραγωγής (γη, εργοστάσια, μεγάλες επιχειρήσεις) αποτελούν κοινωνική/κοινοτική ιδιοκτησία και όχι ατομική, ενώ υφίστανται συλλογική διαχείριση από τους εργαζόμενους/παραγωγούς, με στόχο την κάλυψη των υλικών αναγκών όλων των πολιτών κατά το ρητό «από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητές του, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του».
Ως πολιτικός χώρος στο ευρύτερο πλαίσιο της Αριστεράς, ο κομμουνισμός εκφράζει αυτήν την προσδοκώμενη κοινωνία μέσω ενός σοσιαλιστικού λαϊκού κινήματος, το οποίο αντιτίθεται στον καπιταλισμό.»
«Η συμμετοχική δημοκρατία είναι ένας τύπος δημοκρατίας που δίνει έμφαση στην ευρεία εμπλοκή των πολιτών, στη διεύθυνση και διαχείριση των πολιτικών υποθέσεων.
Αν και η ετυμολογία υπονοεί ότι όλα τα πολιτεύματα που αξίζουν την ονομασία δημοκρατία στηρίζονται στη συμμετοχή των πολιτών, οι παραδοσιακές αστικές δημοκρατίες που επικρατούν, τείνουν να περιορίζουν τη συμμετοχή αυτή στη διακυβέρνηση, με τους αντιπροσώπους να αποφασίζουν για όλα τα ζητήματα, μετατρέποντας έτσι τη διακυβέρνηση σε μία επαγγελματική κοινοβουλευτική ολιγαρχία.
Η συμμετοχική δημοκρατία προσπαθεί να εισάγει στο κοινοβουλευτικό σύστημα κάποια χαρακτηριστικά άμεσης δημοκρατίας, ώστε να διευρύνει το πλήθος των ανθρώπων που έχουν πρόσβαση στις πολιτικές διεργασίες λήψης αποφάσεων, αλλά και να εμβαθύνει αυτή την πρόσβαση.
Ένας στοιχειώδης τύπος συμμετοχικής δημοκρατίας εξασκείται στην Ελβετία όπου, παράλληλα με τις συνήθεις πολιτικές διαδικασίες όπου εμπλέκονται οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι των πολιτών, λαμβάνουν χώρα και τακτικά δημοψηφίσματα για διάφορα ζητήματα.
Στα δημοψηφίσματα αυτά έχει το δικαίωμα να συμμετάσχει το σύνολο των πολιτών.
Έχει υποστηριχθεί ότι μία πιο ισχυρή συμμετοχική δημοκρατία, θα μπορούσε να επεκτείνει αυτό το μοντέλο με κατάλληλη χρήση του Διαδικτύου, για ευκολότερη και ταχύτερη διεξαγωγή ψηφοφοριών σε μαζική κλίμακα (ηλεκτρονική δημοκρατία).»
Να αναφέρουμε ακόμη ότι σε μια χώρα για να εφαρμοστεί η άμεση Δημοκρατία ή και η συμμετοχική Δημοκρατία, θα πρέπει οι πολίτες της να είναι καλά ενημερωμένοι, τουλάχιστον για τα θέματα που αφορούν κάθε φορά τη συμμετοχή τους στη δημόσια διαβούλευση και απόφαση.
Αυτό πια φαίνεται ότι είναι αρκετά πιο εφικτό σήμερα, μέσω του διαδικτύου και του τύπου, ηλεκτρονικού και μη, αλλά κυρίως είναι αρκετά πιο εφικτό λόγω της βάσης των γνώσεων που μπορεί και θα πρέπει να έχει ο κάθε Έλληνας πολίτης, διαμέσου της υποχρεωτικής εκπαίδευσης της χώρας και ας φθάσει αυτή μέχρι και το πανεπιστήμιο.
Το μελλοντικό όφελος που θα προκύψει από την εγκαθίδρυση του πολιτεύματος της άμεσης Δημοκρατίας στην Ελλάδα, θα είναι πραγματικά πάρα πολύ μεγάλο.
Δηλαδή θα είναι πάρα πολύ μεγάλο, σε οποιαδήποτε χώρα συμβεί κάτι παρόμοιο.
Να ξαναγράψουμε ότι έχουμε και χειροπιαστό παράδειγμα για αυτό, από την επίσημα καταγεγραμμένη ανθρώπινη ιστορία.
Η απάντηση στο ερώτημα ποια πόλη και πότε είχε στην παγκόσμια ιστορία τη μεγαλύτερη αίγλη καθώς και με ποιο πολίτευμα, είναι ασφαλώς η πόλη των Αρχαίων Αθηναίων τον 5ο αιώνα π.Χ., τον αποκαλούμενο και χρυσό αιώνα των Αθηναίων, ασφαλώς με πολίτευμα τη Δημοκρατία, ή αν προτιμάτε με τους σύγχρονους όρους, την άμεση Δημοκρατία.
Να γράψουμε ακόμη δυο λόγια κάνοντας μια ξεχωριστή αναφορά στον Γάλλο Φιλόσοφο Ζαν Ζακ Ρουσσώ.
Γενικά ο φιλόσοφος ισχυρίζεται ότι όσο μεγαλύτερη σε έκταση είναι μια χώρα, συνεπώς τόσο μεγαλύτερη και πληθυσμιακά, τόσο δυσκολότερο είναι να εφαρμοστεί σε εκείνη το πολίτευμα της άμεσης Δημοκρατίας.
Τούτο εν ολίγοις επειδή η ισχύς της κυβέρνησης πηγάζει από τον λαό της και για να τιθασεύσει κανείς κάτι αρκετά μεγάλο πληθυσμιακά όπως μπορεί να είναι ένας πολυπληθής λαός σε μια μεγάλης έκτασης χώρα, ισχυρίζεται όχι άδικα, ότι χρειάζεται να του ασκηθεί περισσότερη εκτελεστική ή διοικητική εξουσία, ή αν προτιμάτε πρακτικά η εφαρμογή της να υφίσταται σε πιο αυστηρά πλαίσια.
Η δική μας γνώμη είναι ότι η διοικητική δύναμη που θα πρέπει να ασκηθεί σε έναν άνθρωπο, είναι ανάλογη της τάσης του για παρανομία, φυσικά όταν οι νόμοι της πολιτείας του μπορούν να χαρακτηρίζονται αντικειμενικά Δίκαιοι για όλους.
Προτιμότερο -αν συμφωνείτε με ολόκληρη τη μόλις προηγούμενη παράγραφο και πάντα κατά τη γνώμη μας- είναι αυτήν την τάση μερικών ή περισσότερων ανθρώπων προς τη παρανομία, να προσπαθεί η πολιτεία να την εξομαλύνει με την υποχρεωτική εκπαίδευσή της.
Να την εξομαλύνει στα πλαίσια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης όλων των νεαρών πολιτών της, όσα χρόνια και αν χρειάζεται να διαρκεί εκείνη για όλους τους, δεδομένου κιόλας ότι όποτε χρειάζεται για κάποιους μαθητές και κάποιες φορές· να μπορούν να επαναλάβουν κάποια καίρια μαθήματα, για τη διαμόρφωση της προσωπικότητα τους.
Να μπορούν να επαναλάβουν κάποια καίρια μαθήματα για τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους, με τους καλύτερους κιόλας καθηγητές, ή ίσως καλύτερα με εκείνους τους καθηγητές που τους αρέσουν και τους ταιριάζουν καλύτερα.
Όχι δηλαδή την τάση αυτή ορισμένων πολιτών προς την παρανομία, να προσπαθεί το κράτος να την εξομαλύνει κατασταλτικά, με την εξουσιαστική της ισχύ στη μορφή της εκτελεστικής της ή διοικητικής της εξουσίας.
Φυσικά τούτα χρειάζεται να μπορούν να συμβούν σε μια πολιτεία, που συνάμα προβλέπονται σε εκείνη, πέραν του πραγματικά δικαίου στο δίκαιό της, απόλυτα κοινωνικά μέτρα.
Απόλυτα κοινωνικά μέτρα για όσους για παράδειγμα δυσκολεύονται να επιβιώνουν καθημερινώς με αξιοπρέπεια, ή οσοδήποτε σπάνια ή συχνά και μόνο αισθάνονται ότι τους πλησιάζει τούτο.
Είναι εν τέλει χιλιάδες φορές ωφελιμότερο προσωπικά και συνολικά, ερευνώντας κανείς και μαθητεύοντας τη γνώση του προσωπικού του ανθρώπινου μεγαλείου, να συμπεριφέρεται νόμιμα ως ισότιμο μέλος μιας κοινωνίας που τον αποδέχεται και προσπαθεί πολύ για τον βίο της καθημερινότητάς του, όταν προφανώς οι νόμοι εκείνης είναι δίκαιοι και ισχύουν εφαρμοζόμενοι με τον ίδιο ακριβώς τρόπο για όλους.
Όχι δηλαδή να συμπεριφέρονται νόμιμα, κατηγορηματικότατα όχι δηλαδή να συμπεριφέρονται νόμιμα, εξαιτίας της καταστολής της διοικητικής εξουσίας των κυβερνώντων, ή εξαιτίας του φόβου τους για την εφαρμογής της αν εκούσια ή ακούσια παρανομήσουν.
Πάρα ταύτα, ακόμη και αποδεχόμενοι πλήρως εκείνο που λέει ο Φιλόσοφος Ζαν Ζακ Ρουσσώ, ως μια και για την εποχή μας αντικειμενική πραγματικότητα, ή έστω δυσκολία, ή αν προτιμάτε αισιόδοξα ως ένα ενδιάμεσο στάδιο πριν την καθολική εγκαθίδρυση της άμεσης Δημοκρατίας στη χώρα· προτείνουμε απλοϊκά σκεπτόμενοι, το πολίτευμα στους Δήμους μας ως πληθυσμιακά μικρότερες κυβερνητικές οντότητες, να είναι εκείνο της άμεσης Δημοκρατίας· αφού έτσι φανερά τούτο σε αυτές είναι μάλλον πιο εύκολο.
Ενώ στη συνέχεια δημιουργώντας εκείνες πλέον αθροιζόμενες το σύνολο της Ελληνικής επικράτειας, το καινούργιο εποπτεύον πολίτευμα που θα τις διέπει πια ομοσπονδιακά· να μετατρέπεται από τους αντιπροσώπους τους σε αυτό που ισχύει και σήμερα, τη λεγόμενη δηλαδή αστική μας φιλελεύθερη Δημοκρατία.
Στέλιος Βερναδάκης
Βιβλίο: “Δημοκρατία Ή Η Φύση Των Ανθρωπίνων Σχέσεων”,
Κεφάλαιο: “45 Κβάντα Διακριτών Δημοκρατιών Στη Σύγχρονη Εποχή”
Δελφοί – Στην Είσοδο Των Φαιδριάρων Πετρών Και Την Αρχαία Κασταλία Κρήνη…
