Σχόλιο Εκδόσεων Γη:
Μόλις Μια Κουβέντα Για Τους Γονείς Που Δεν Θέλουν Απλά Να Μάθουν Πιο Επιτακτικά Από Τους Γιατρούς Αν Το Παιδί Τους Έχει Ή Δεν Έχει Υποτροπιάσει Παραπέμποντάς Το Σε Εκείνους, Αλλά Προσπαθούν Καμιά Φορά Και Με Οποιοδήποτε Θεμιτό Ή Αθέμιτο Μέσο, Να Πραγματοποιηθεί Στην Καλύτερη Περίπτωση Εκείνο Που Πιστεύουν Εκείνοι Ως Καλύτερο, Συνολικά Για Το Παιδί Τους.
Δηλαδή Όταν Δεν Υπάρχει Δόλος, Ή Οτιδήποτε Άλλο Που Δεν Μπορεί Να Σχετίζεται Μόνο Με Την Υγεία Του Παιδιού Και Αυτό Που Εκείνοι Νομίζουν.
Όταν Εκείνοι Μιλάνε Στους Γιατρούς, Είναι Ως Άνθρωποι Πιο Ώριμοι, Ξέρουν Δηλαδή Με Αντικειμενικό Τρόπο Να Υποστηρίξουν Τις Απόψεις Τους Ωριμότερα, Συνάμα Και Οι Ιατροί Ως Ωριμότερους Τους Εμπιστεύονται Περισσότερο.
Ξέρουν Πιο Καλά Το Παιδί Τους Και Το Πως Θα Συμπεριφερθούν Για Να Επιτύχουν Εκείνο Που Θέλουν, Συναρτήσει Του Χαρακτήρα Του.
Τούτο Κατά Κανόνα, Το Κάνουν Οι Γονείς Από Την Αρχή Της Γέννησης Του Παιδιού Τους, Πολύ Λίγοι Όταν Δεν Τους Συμφέρει Μια Κατάσταση, Δεν Επεμβαίνουν Με “Πονηράδα” Για Να Επιτύχουν Τους Δικούς Τους Καθημερινούς Σκοπούς.
Είναι Και Ήταν Πάντα Ψυχικά Υγιείς Και Άρα Πιο Αξιόπιστοι Σε Εκείνα Που Αντιλήφθηκαν Για Το Παιδί Τους Ή Γενικά Αντιλαμβάνονται, Ενώ Το Παιδί Τους Βρίσκεται Υπό Την Κρίση Τους, Για Το Αν Είναι Υγιές Και Με Ιστορικό Ίσως Ήδη Ψυχιατρικής Πάθησης.
Βέβαια Συνήθως Όλα Αυτά Γίνονται Με Γονείς Και Παιδιά, Που Δεν Βιώνουν Κοινή Καθημερινότητα, Άλλα Απομακρυσμένη.
Είτε Η Απομάκρυνσή Τους Είναι Στον Χώρο Που Ζουν, Δηλαδή Σε Διαφορετικά Σπίτια Διαφορετικών Συνοικιών, Είτε Υπάρχει Το Λεγόμενο Συναισθηματικό Και Αντιληπτικό Χάσμα Των Γενεών, Αλλιώς Γνωρίζουν Τον Τρόπο Για Να Το Φέρουν Με Τα Νερά Τους, Ή Έστω Μπορεί Να Γνωρίζουν Καλύτερα Αμφότεροι, Για Το Πως Να Εξομαλυνθεί Απλούστερα Κάτι Που Συμβαίνει Αναμεταξύ Τους.
Το Παιδί Ως Άνθρωπος Προφανώς Και Βρίσκεται Αιφνιδιασμένο Από Την Όλη Κατάσταση Που Οι Γονείς Του, Ή Ο Ένας Από Τους Δύο Γονείς Του, Την Ίδια Κατάσταση Την Έχει Δουλέψει Συνήθως Σε Κάθε Της Λεπτομέρεια, Για Να Έχει Πάει Ήδη Στον Εισαγγελέα.
Και Τούτα Αφορούν Μόνο Τους Γονείς Που Χρησιμοποιούν Μόνο Θεμιτά Και Νόμιμα Μέσα, Λέγοντας Κιόλας Την Αλήθεια, Όπως Όμως Την Αισθάνονται Και Τη Βιώνουν Εκείνοι.
Που Προφανώς Όλα Αυτά Που Γράψαμε Ενδεικτικά Σε Ένα Σχόλιο, Συναρτήσει Και Του Γεγονότος Ότι Τουλάχιστον Κατά Κανόνα Αν Όχι Καθολικώς, Οι Γιατροί Όταν Έχουν Εισαγγελική Παραγγελία Ακούσιου Εγκλεισμού, Δεν Παίρνουν Κανένα Ρίσκο Να Αποφανθούν Εναντίον Της, Πολεμώντας Τη Για Παράδειγμα Ως Υπερβολική, Ειδικά Κι Αν Κάτι Το Οσοδήποτε Μικρό Σε Όλα Αυτά, Θα Μπορούσε Να Αμφισβητήσει Την Υγεία Του Παιδιού, Καταλαβαίνετε Τι Αποτέλεσμα Συνήθως Έχουν.
Για Εκείνους Τώρα Που Είναι Πιο Τυπικά Δείγματα Της Κοινωνίας Μας, Όσο Μεγαλύτεροι Κατά Κανόνα Είναι, Τόσο Λιγότερους Ενδοιασμούς Έχουν Στα Δόλια Και Ανόσια Μέσα Που Μπορεί Να Χρησιμοποιήσουν Και Συνήθως, Ένας Είναι Ο Ιθύνων Νους Τους.
Ένας Είναι Συνήθως Ο Ιθύνων Νους Τους, Που Για Να Πετύχει Τους Ανόσιους Σκοπούς Του, Πείθει Με Την Οπτική Που Παρουσιάζει Τα Πράγματα Και Τους Υπόλοιπους Συμμετέχοντες Συνήθως Της Οικογένειας, Να Υποστηρίξουν Ή Έστω Να Μείνουν Αμέτοχοι Σε Εκείνα Τα Χείριστα Πράγματα Του Μυαλού Του, Χείριστα Ακόμη Και Στην Επιθυμητή Του Γονέα Εκείνου Έκφραση.
Άρθρο:
Είκοσι αιτήσεις για ακούσια νοσηλεία μπορεί να φτάσουν μόνο σε μία εφημερία στο Δαφνί. Πάνω από τις μισές ψυχιατρικές εισαγωγές είναι με εισαγγελική εντολή
Πριν από λίγες ημέρες, ένας άνδρας έφτασε συνοδεία αστυνομίας στο ∆αφνί. Ο εισαγγελέας είχε κινήσει αυτεπαγγέλτως τη διαδικασία ακούσιας νοσηλείας, κατόπιν κινητοποίησης γειτόνων του. Επί ώρα ο άνδρας ορκιζόταν στους γιατρούς ότι είναι καλά. Και φαινόταν πράγματι μια χαρά μέχρι που μετά μία ώρα εξέτασης είπε ότι είναι σε διαρκή παρακολούθηση από τα κεντρικά της Ασφάλειας στην Αλεξάνδρας. Δύο ψυχίατροι, όπως ορίζει ο νόμος, συμφώνησαν ότι θα πρέπει να νοσηλευθεί.
Περίπου 20 περιστατικά έφτασαν μόνο σε εκείνη την εφημερία με εισαγγελική παραγγελία στο ΨΝΑ. Αποτελεί κοινό τόπο ότι οι ακούσιες νοσηλείες, οι εισαγωγές ασθενών χωρίς τη συγκατάθεσή τους, αποτελούν ανοιχτή πληγή για το σύστημα ψυχικής υγείας της χώρας –«για το σύστημα υγείας συνολικά», όπως θα σχολιάσει ο ψυχίατρος – ψυχαναλυτής, ομότιμος καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής στο Πάντειο και ιδρυτής του ΕΠΑΨΥ Στέλιος Στυλιανίδης. Eίναι όμως πραγματικά σοκαριστικό το πόσο βαθιά είναι αυτή η πληγή.
«Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, του 2020, οι ακούσιες νοσηλείες αντιστοιχούν στο 57% του συνόλου των ψυχιατρικών εισαγωγών στη χώρα –είτε στα ψυχιατρικά νοσοκομεία είτε στα ψυχιατρικά τμήματα νοσοκομείων–, ποσοστό-ρεκόρ σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης», αναφέρει ο ίδιος. «Εχουμε ξεπεράσει ακόμη και τις πρώην ανατολικές χώρες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Πορτογαλία δεν υπερβαίνουν το 5% των αναγκαστικών νοσηλειών. Ενα έκτακτο μέτρο έχει στην Ελλάδα γίνει μέτρο ρουτίνας». Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ποσοστά δεν λαμβάνουν υπόψη τις ιδιωτικές κλινικές, στις οποίες από το 2021 δόθηκε η δυνατότητα υπό προϋποθέσεις να δέχονται ακούσιες νοσηλείες.
«Εχει γίνει ρουτίνα» – «Εχουμε ξεπεράσει ακόμη και τις πρώην ανατολικές χώρες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Πορτογαλία δεν υπερβαίνουν το 5% των αναγκαστικών νοσηλειών. Ενα έκτακτο μέτρο έχει στην Ελλάδα γίνει μέτρο ρουτίνας», λέει στην «Κ» ο ομότιμος καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής στο Πάντειο Στέλιος Στυλιανίδης.
Οι διαφορές
Εκτιμάται ότι το 70%-75% του συνόλου των εισαγωγών στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθηνών «Δαφνί», το 95% των εισαγωγών στην Ψυχιατρική Κλινική του Γ.Ν. «Σισμανόγλειο» και το 65% των νοσηλειών στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Σταυρούπολης είναι ακούσιες νοσηλείες. Αντιθέτως, στην Ψυχιατρική Κλινική του Γ.Ν. Θράκης –εκεί όπου καλά οργανωμένες κοινοτικές ομάδες του Δημοσίου και των ΜΚΟ συνεργάζονται αποτελεσματικά, πραγματοποιώντας αρκετές βασικές παρεμβάσεις στην κοινοτική φροντίδα– μόλις το 20% των εισαγωγών είναι ακούσιες νοσηλείες.
Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, την ακούσια νοσηλεία του (φερομένου ως) ασθενούς μπορούν να ζητήσουν ο ή η σύζυγός του ή συγγενής σε ευθεία γραμμή απεριόριστα ή συγγενής εκ πλαγίου μέχρι και τον δεύτερο βαθμό ή και αυτεπαγγέλτως ο εισαγγελέας. Οι προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν είναι να πάσχει από ψυχική διαταραχή, η έλλειψη νοσηλείας του να έχει ως συνέπεια να επιδεινωθεί η κατάσταση της υγείας του και η νοσηλεία του να είναι απαραίτητη για να αποτραπούν πράξεις βίας κατά του ιδίου ή τρίτου.
Ωστόσο, όπως φαίνεται, ελλείψει κοινοτικής περίθαλψης, στα ψυχιατρεία της χώρας σήμερα φτάνουν άνθρωποι διά πάσαν νόσον – ή ακόμη και χωρίς να νοσούν. Οπως λέει ο Κωστής Σκαμνέλος, ειδικευόμενος ψυχίατρος στο ΨΝΑ, σε κάποιες περιπτώσεις η ακούσια νοσηλεία είναι πολύτιμη και σώζει ζωές. «Οταν για παράδειγμα ο ασθενής έχει χάσει την επαφή με την πραγματικότητα, ζει στο ψυχωτικό του άγχος, παίζει όλα τα λεφτά του στο καζίνο γιατί έτσι του είπαν οι εξωγήινοι να κάνει ή παίρνει ένα όπλο να αμυνθεί γιατί νομίζει ότι τον κυνηγούν να τον σκοτώσουν. Ομως στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν είναι έτσι. Υπάρχει κατάχρηση του εργαλείου για λόγους οικονομικούς. Εχω ακούσει για ακούσια νοσηλεία για να νοικιαστεί το σπίτι του πατέρα τους για airbnb».
Η «γραμμή άμυνας»
Ακόμη όμως και αν το κίνητρο είναι οικονομικό, μπορεί κάποιος να εισαχθεί στα καλά καθούμενα στο ψυχιατρείο; Η επιμελήτρια Α΄ στο ΨΝΑ Φανή Πατρίκη λέει πως όχι. Η «γραμμή άμυνας» των γιατρών στα ψυχιατρεία είναι πολύ ισχυρή για να παρακαμφθεί. «Αν δεν υπάρχει ιστορικό φαρμακευτικής αγωγής, σύμφωνα με τον ΑΜΚΑ τους, είμαστε υποψιασμένοι», λέει στην «Κ». «Μπορεί επίσης να υπάρχει ψυχική διαταραχή, αλλά ίσως και περιουσιακά θέματα. Οταν υπάρχουν τέτοιες υπόνοιες, ο ασθενής μπορεί να κρατηθεί για έως και 48 ώρες χωρίς φαρμακευτική αγωγή, μόνο για παρατήρηση, για να δούμε πού βρίσκεται η αλήθεια. Δύο έμπειροι ψυχίατροι εξετάζουμε μάρτυρες, τηλεφωνούμε σε ανθρώπους που μπορεί να ξέρουν κάτι». Είναι μια επίπονη διαδικασία για τους γιατρούς η εξέταση των περιστατικών που φτάνουν με το αίτημα της ακούσιας νοσηλείας στα ψυχιατρεία: χρειάζεται χρόνο και θυμίζει λίγο αστυνομική έρευνα. Οπως λέει, ένας έμπειρος ψυχίατρος δεν μπορεί να ξεγελαστεί. Στην τελευταία εφημερία στο «Δαφνί», για παράδειγμα, 6-7 περιστατικά κρίθηκε ότι δεν έχρηζαν νοσηλείας.
Ο κ. Σκαμνέλος, αντιθέτως, θεωρεί ότι «είναι πολύ εύκολο να μπεις στο ψυχιατρείο». Οπως λέει, «συχνά οι ψυχίατροι γνωμοδοτούν θετικά για μια νοσηλεία αν υπάρχουν κάποια συμπτώματα ψυχικής νόσου, ακόμη και αν θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν και εκτός ψυχιατρείου, προκειμένου να μη δυσαρεστηθεί η οικογένεια. Οπως όλες οι ειδικότητες, προτιμούν να λειτουργήσουν αμυντικά ώστε να είναι καλυμμένοι». Μόλις πρόσφατα, άλλωστε, δύο ψυχίατροι συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια της εφημερίας επειδή η γνωμάτευσή τους σε εξέταση ακούσιας νοσηλείας ασθενούς ήταν αρνητική για την εισαγωγή του. Το γεγονός καταδίκασε η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία.
Οικονομικά κίνητρα – Σε κάποιες περιπτώσεις η ακούσια νοσηλεία είναι πολύτιμη και σώζει ζωές, εξηγεί ο ειδικευόμενος ψυχίατρος στο ΨΝΑ Κωστής Σκαμνέλος, όμως διευκρινίζει πως «στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν είναι έτσι. Εχω ακούσει για ακούσια νοσηλεία για να νοικιαστεί το σπίτι του πατέρα τους για Αirbnb».
Δίχως αντίκρουση
Ο δικηγόρος Αντώνιος Κεπεσίδης έχει αναλάβει πολλές υποθέσεις πολιτών που βρέθηκαν από τη μια στιγμή στην άλλη στο ψυχιατρείο. Οπως λέει, το σύστημα πάσχει από πολλές πλευρές. Οι άνθρωποι βρίσκονται ξαφνικά σε μια κατάσταση στέρησης της ελευθερίας τους. «Δεν είναι πολύ σκληρό με δύο ένορκες καταθέσεις των 15 λεπτών να κλείνουμε έναν άνθρωπο στο ψυχιατρείο χωρίς καν τη δυνατότητα να αντικρούσει;».
Ο ασθενής, συμπληρώνει ο κ. Σκαμνέλος, έχει δικαίωμα στην περίθαλψη αλλά και στην ελευθερία. «Αυτά τα δύο έρχονται σε σύγκρουση. Για να μπει στο ψυχιατρείο θα στερηθεί την ελευθερία του, όμως αν δεν το κάνει, στερείται το δικαίωμα στην υγεία». Ο Αργύρης Στριγγάρης, καθηγητής Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων στο ΕΚΠΑ και στο UCL, είχε πολλές ενστάσεις με τον θεσμό της ακούσιας νοσηλείας, αλλά κάποια στιγμή ένας ασθενής με διπολική διαταραχή τού έδωσε ένα πολύτιμο μάθημα. «Γιατρός ο ίδιος και μάλιστα σε υψηλή ακαδημαϊκή βαθμίδα και πολύ σεβάσμιος στην όψη, μου είπε το εξής απλό: “Θεωρώ ότι η στέρηση της ελευθερίας μου και η ακούσια νοσηλεία μου στο τελευταίο επεισόδιο μανίας μου αποτελούν ανθρώπινο δικαίωμά μου. Το να μη μου παράσχουν το σύστημα υγείας και οι θεράποντές μου την υπηρεσία αυτήν, ενώ νοσώ με τέτοιο τρόπο, ισοδυναμεί με παραμέληση καθήκοντος”».
Στην Ελλάδα η ακούσια νοσηλεία είναι απαραίτητη γιατί δεν υπάρχει κοινοτική ψυχιατρική, υποστηρίζει η κ. Πετρίκη. «Μια γυναίκα είχε μαζέψει 20 σκυλιά στο σπίτι και δεν έτρωγε για να τα ταΐζει. Εγινε εισαγγελική παραγγελία από τους γείτονες, νοσηλεύθηκε και έγινε καλά. Μπορεί να είναι άγριο, αλλά μπορεί να είναι και σωστικό μέτρο. Τι θα κάνει ένας γονιός όταν το παιδί του τού λέει ότι θα ζει στα παγκάκια επειδή έτσι του αρέσει; Θα το αφήσει εκεί;».
