17 Βιταμίνη D
Ακόμη χρειάζεται και η με μέτρο έκθεσή μας στον ήλιο.
Με μέτρο ακόμη περισσότερο το καλοκαίρι.
Χρειάζεται η με μέτρο έκθεσή μας στον ήλιο, για την παραγωγή τής πάρα πολύ ωφέλιμης για τον οργανισμό, βιταμίνης D.
Γενικά η έκθεση στον ήλιο αν γίνεται ολόκληρου του σώματος για 15-20 λεπτά καθημερινά, ίσως ακόμη και 25-30 λεπτά κάποιες ημέρες και πάντα χωρίς αντηλιακό όταν μπορεί κανείς να μην κάθεται πολλή ώρα στον ήλιο, είναι και αρκετή και πολύ ευεργετική.
Τον χειμώνα μπορεί να εκτεθεί κανείς στον ήλιο περισσότερο, όχι όμως και στα χιονισμένα βουνά, λόγω της πολύ μεγάλης αντανάκλασης τού ήλιου στο χιόνι.
Προτείνουμε σταδιακή και αντιστρόφως ανάλογη με τη λαμπρότητα του ήλιου αύξηση ή ελάττωση της έκθεσής μας σε αυτόν, με σημεία αναφοράς τις εξής ημέρες το μεσημέρι:
Στο θερινό ηλιοστάσιο 10 περίπου λεπτά χωρίς πάντα αντηλιακό, στις ισημερίες 20 περίπου λεπτά και στο χειμερινό ηλιοστάσιο περίπου 30 λεπτά, πάντα για την Ελλάδα.
Η προτεινόμενη χρονική διάρκεια έκθεσης στον ήλιο ανά ξεκίνημα εποχής, είναι επίσης και αρκετή και πολύ ευεργετική.
Να επισημάνουμε όμως κιόλας ότι ο κατάλληλος χρόνος έκθεσης στον ήλιο ποικίλει και από τύπο δέρματος σε τύπο δέρματος, καθώς και από την ηλικία και γενικότερα την ευαισθησία που έχει κάποιος σε αυτόν.
Πολύ καλή πηγή βιταμίνης D αποτελούν και τα λεγόμενα λιπαρά ψάρια.
Λέγεται ότι συμβαίνει αυτό ακόμη κι όταν αυτά είναι κονσερβοποιημένα.
Επίσης πολύ καλή πηγή βιταμίνης D αποτελούν τα μανιτάρια και τα αυγά, προτιμήστε αυγά ελευθέρας βοσκής.
Επίσης προτείνουμε εν γένει καλλιεργημένα μανιτάρια, γιατί αρκετοί ή κάποιοι από αυτούς που μαζεύουν απευθείας από τη φύση άγρια μανιτάρια, έχουν κάποια στιγμή στη ζωή τους δηλητηριαστεί από αυτά, έστω και ελαφρώς.
Ίσως όμως και αυτό να συνέβαινε μόνο αρκετά παλαιότερα -ή τουλάχιστον περισσότερο τότε- από πρόσκαιρους κυρίως ερασιτέχνες του βουνού, επειδή δεν υπήρχε σε τόσο ευρεία κλίμακα τέτοιου μεγέθους πληροφόρηση όπως σήμερα.
Στην ιστοσελίδα της Εφημερίδας Ριζοσπάστης, διαβάζουμε:
«Μελέτη του 2010 έδειξε ότι μεταξύ Απρίλη και Οκτώβρη κάποιος σε γεωγραφικό πλάτος 42 μοιρών με εκτεθειμένο το 25% του δέρματός του χρειάζεται μόλις τρία έως οκτώ λεπτά καθημερινού φωτισμού του από το ηλιακό φως, για να παράξει την απαιτούμενη ποσότητα.
Τον χειμώνα σε ορισμένα πιο βόρεια γεωγραφικά πλάτη, είναι δύσκολο να βρεθεί ακόμη και αυτή η ελάχιστη ηλιοφάνεια, ενώ αντίθετα σε μικρότερα γεωγραφικά πλάτη (όπως της Ελλάδας) η φυσική έκθεση στον ήλιο είναι πολλαπλάσια της αναγκαίας.
Όμως και εκεί που ο ήλιος είναι λιγοστός τον χειμώνα, το ανθρώπινο σώμα είναι ικανό να αντιμετωπίσει το προσωρινό πρόβλημα.
Το συκώτι και τα λιποκύτταρα αποθηκεύουν τη βιταμίνη D για μελλοντική χρήση, που μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τρεις μήνες, με την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει εξαρχής έλλειψή της στον οργανισμό.
Έτσι, όπως επισημαίνει ο Πίττας, είναι φυσική και χωρίς συνέπειες η χειμερινή βύθιση του επιπέδου της βιταμίνης D στο αίμα.»
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα με ιατρική θεματολογία, https://www.iatropedia.gr, έχουμε:
«Η βιταμίνη D χρησιμοποιείται για την πρόληψη και τη θεραπεία της ραχίτιδας.
Πρόκειται για μια ασθένεια που προκαλείται από ανεπάρκεια στη συγκεκριμένη βιταμίνη.
Επίσης χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της οστεοπόρωσης και του πόνου στα οστά (οστεομαλακία).
Επίσης για την απώλεια οστού σε ανθρώπους με υπερπαραθυρεοειδισμό και ατελή οστεογένεση.
Αυτή είναι μια κληρονομική πάθηση κατά την οποία τα οστά είναι ιδιαίτερα εύθραυστα.
Χρησιμοποιείται, επίσης, για την πρόληψη καταγμάτων σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο για οστεοπόρωση.
Αλλά και για την καλύτερη απορρόφηση ασβεστίου και μείωση της οστικής απώλειας (νεφρική οστεοδυστροφία) σε άτομα με νεφρική ανεπάρκεια.
Η βιταμίνη D χρησιμοποιείται για παθήσεις της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων.
Τέτοια παραδείγματα είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) και η υψηλή χοληστερόλη.
Χρησιμοποιείται επίσης για:
Τον διαβήτη, την παχυσαρκία, τη μυϊκή αδυναμία, τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας, τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), το άσθμα, τη βρογχίτιδα, το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο και την ουλίτιδα στα δόντια.
Δερματικά
Μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν τη βιταμίνη D για δερματικές παθήσεις, όπως:
Η λεύκη, το σκληρόδερμα, η ψωρίαση και η ακτινική κεράτωση.
Χρησιμοποιείται επίσης για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, την πρόληψη αυτοάνοσων νοσημάτων και την πρόληψη του καρκίνου.
Θυρεοειδής
Επειδή η βιταμίνη D εμπλέκεται στη ρύθμιση των επιπέδων των ανόργανων συστατικών, όπως ο φώσφορος και το ασβέστιο, χρησιμοποιείται για παθήσεις που προκαλούνται από χαμηλά επίπεδα αυτών των μετάλλων (φωσφόρου: οικογενή υποφωσφαταιμία και σύνδρομο Fanconi και ασβεστίου: υποπαραθυρεοειδισμός και ψευδοϋποπαραθυρεοειδισμός).
Η βιταμίνη D σε μορφές γνωστές ως καλσιτριόλη, ή καλσιποτριένη εφαρμόζεται απευθείας στο δέρμα για ένα συγκεκριμένο τύπο ψωρίασης.»
Αξίζει επίσης να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με τον ιατρό κ. Δημήτρη Τσουκαλά και την ιστοσελίδα https://www.metabolomicmedicine.com, έχουμε:
«Η βιταμίνη D είναι κεντρικός ρυθμιστικός παράγοντας στο μεταβολισμό των οστών και των μεταλλικών στοιχείων.
Η έλλειψη της είναι αιτία καθυστερημένης οστικής ανάπτυξης, σκελετικών ανωμαλιών στα παιδιά και οστεομαλακίας και οστεοπόρωσης στους ενήλικες.
Πέρα όμως από την δράση της στην φυσιολογία των οστών, την τελευταία 10ετία, η βιταμίνη D αναδεικνύεται ως ζωτικός ρυθμιστικός παράγοντας για το ανοσοποιητικό σύστημα, τα νοσήματα του αναπνευστικού, την παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο, τις λοιμώξεις, την εκδήλωση αλλεργίας, στην επίπτωση του καρκίνου, του διαβήτη και καρδιοαγγειακών νοσημάτων τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες.
Όσο αυξάνονται τα επίπεδα της βιταμίνης D στο αίμα τόσο μειώνεται η ολική θνησιμότητα αλλά και η εμφάνιση των παραπάνω νοσημάτων.»
Ακόμη σύμφωνα με την ιστοσελίδα https://www.drtsoukalas.com, έχουμε:
«Η βιταμίνη D έχει σημαντική άνοσό-ρυθμιστική δράση και παίζει κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη και στην πορεία των αυτοάνοσων ασθενειών.
Επαρκή επίπεδα είναι απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος τόσο για τη μείωση της πιθανότητας νόσου από λοιμώξεις, όσο και για την ικανότητα του ανοσοποιητικού να αναγνωρίζει τους δικούς του ιστούς.
Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D συνδέονται με περισσότερες εξάρσεις και χειρότερη πορεία των αυτοάνοσων ασθενειών»
(…)
«Η βιταμίνη D είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες υγείας και η διατήρηση βέλτιστων επιπέδων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους ιδανικά με έκθεση στον ήλιο και συμπλήρωση συνδέεται με μειωμένη νοσηρότητα, μειωμένη θνησιμότητα και καλύτερη υγεία.»
Να αναφέρουμε ότι μπορεί η ιστοσελίδα να λέει για τη βιταμίνη D «ιδανικά με έκθεση στον ήλιο και συμπλήρωση», όμως γνωρίζουμε ότι τα συμπληρώματα διατροφής δεν ενδείκνυται να καταναλώνονται για χρονικό διάστημα άνω των έξι (6) μηνών.
Επίσης και ότι τα ίδια δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την ισορροπημένη διατροφή.
Εκτός αν εννοεί συμπλήρωση με κατάλληλες για αυτό, φυσικές τροφές.
Ακόμη σας βάζουμε και τον τίτλο σημερινής 23/08/2022 είδησης για την βιταμίνη D στη δημοσιογραφική ιστοσελίδα https://www.dikaiologitika.gr :
«Το σώμα μας χρειάζεται τη σωστή ποσότητα βιταμίνης D για να λειτουργήσει κανονικά -τόσο σωματικά όσο και πνευματικά- και υπάρχουν όλο και περισσότερα στοιχεία που συνδέουν την έλλειψη βιταμίνης D με την κατάθλιψη.»
Και επίσης από την ίδια με προηγουμένως πρόσφατη είδηση στην ιστοσελίδα του Ριζοσπάστη, έχουμε:
«Οι βιταμίνες έχουν ένα δέλεαρ.
Είναι σχετικά φτηνές, σχετικά ασφαλείς και εμφανίζονται από αυτούς που προωθούν τα συμπληρώματα ως «φυσικές» και γι’ αυτό με κάποιον τρόπο καλύτερες από τα φάρμακα.
Για ένα διάστημα η βιταμίνη D έμοιαζε με ελιξίριο υγείας.
Αναγνωρίστηκε πριν από έναν αιώνα ως η θεραπεία για τη ραχίτιδα, παιδική ασθένεια που προκαλεί αδύναμα και παραμορφωμένα οστά.
Την πρώτη δεκαετία του 2000, ερευνητές συσσώρευσαν πλειάδα μελετών που κατέληγαν, ότι τα επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα μπορεί να επηρεάζουν την εμφάνιση καρκίνου, καρδιαγγειακών ασθενειών, άνοιας, κατάθλιψης, διαβήτη, αυτοάνοσων νοσημάτων, καταγμάτων, αναπνευστικών ασθενειών και της νόσου Πάρκινσον.
Φαινόταν λογικό ότι η αύξηση του επιπέδου αυτής της απλής βιταμίνης μπορούσε να θεραπεύσει σχεδόν οποιαδήποτε ασθένεια.
Πολλές διασημότητες και φαρμακοβιομηχανίες δημιούργησαν την αίσθηση ότι η βιταμίνη D είναι πανάκεια, με αποτέλεσμα να ανέβουν κατακόρυφα οι πωλήσεις συμπληρωμάτων διατροφής που την περιέχουν, αλλά και τα τεστ για το επίπεδο της βιταμίνης στο αίμα.
Όμως όταν επιστήμονες προσπάθησαν να χορηγήσουν τη βιταμίνη D για να εμποδίσουν την εμφάνιση ή να θεραπεύσουν τις ασθένειες με τις οποίες υποτίθεται ότι σχετίζεται, τα θαυματουργά συμπληρώματα απέτυχαν παταγωδώς.
Η αντίληψη ότι όλοι θα ζούσαν πιο υγιείς ζωές αν είχαν υψηλότερα επίπεδα βιταμίνης D, αποδείχτηκε αστήριχτη εικασία.
Κατέπεσε και η επίσης διαδεδομένη αντίληψη ότι υπάρχει εκτεταμένη έλλειψή της στους πληθυσμούς, ακόμη και των ανεπτυγμένων χωρών.
Εκτεταμένοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι έδειξαν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι διαθέτουν επαρκείς ποσότητες της βιταμίνης D.
Η βιταμίνη D βοηθά το σώμα να απορροφήσει το ασβέστιο και να οικοδομήσει πιο γερά οστά.
Την παίρνουμε από δύο ελαφρώς διαφορετικά πρόδρομα μόρια.
Το ένα είναι το D3 που φτιάχνεται όταν το φως του ήλιου πέσει πάνω στα κύτταρα του δέρματός μας.
Το άλλο, το D2, προέρχεται από μύκητες όπως της μαγιάς.
Ορισμένες τροφές μπορεί να έχουν ενισχυθεί με D2.
Για να ενεργοποιηθεί η βιταμίνη D και τα δύο μόρια υπόκεινται σε πολλές μετατροπές μέσα στο σώμα.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η βιταμίνη D παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία.
Βοηθά το σώμα να απορροφήσει και να συγκρατήσει το ασβέστιο και τον φώσφορο, χημικά στοιχεία κρίσιμα για την ανάπτυξη των οστών.
Αλλά πέρα από κάποια τμήματα του πληθυσμού (όπως τα μωρά που θηλάζουν και ασθενείς με συγκεκριμένες νόσους), οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ανάγκη από συμπληρώματα.
Η ιστορία της ανακάλυψης της βιταμίνης D, της εκτόξευσής της σε θαυματουργό φάρμακο και της πτώσης της πίσω στη Γη, είναι παράδειγμα της συχνά τεθλασμένης διαδρομής των επιστημονικών ανακαλύψεων και της αυτοεπιδιορθωνόμενης φύσης της επιστήμης, του τρόπου που η γνώση γίνεται πιο οξεία στο πέρασμα του χρόνου.
Στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της ανθρωπότητας οι άνθρωποι έπαιρναν το μεγαλύτερο μέρος της βιταμίνης D από τον ήλιο, καθώς το δέρμα μας πραγματοποιεί μια λειτουργία κάπως ανάλογη με τη φωτοσύνθεση των φυτών, μετατρέποντας την υπεριώδη ακτινοβολία σε κάτι που το σώμα μας χρειάζεται.
Τη δεκαετία του 1920 ανακαλύφθηκε η βιταμίνη D στο συκώτι του μπακαλιάρου, της δόθηκε αυτό το όνομα και κατανοήθηκε ο τρόπος που παράγεται στο σώμα με τη βοήθεια του ηλιακού φωτός.
Ο όρος βιταμίνη -από το λατινικό vita που σημαίνει ζωή και τη λέξη αμίνη που είναι συνθετικό των αμινοξέων από τα οποία συντίθενται οι πρωτεΐνες δηλαδή τα δομικά στοιχεία της ζωής- έδωσε αμέσως στην ουσία αυτή μια αίγλη ωφελιμότητας και ασφάλειας.»
Στέλιος Βερναδάκης
Βιβλίο: “Η Πρόληψη Στην Πράξη”
Κεφάλαιο: “17 Βιταμίνη D”.
Όλυμπος, Καταφύγιο Πετρόστρουγκα, Η Ανατολή Του Σαββάτου 12/07/2025
