Η φιλελεύθερη πολιτική δίνει ελευθερίες και δικαιώματα στον πολίτη που είναι απαραίτητα για τον καθένα μας, ενώ η φιλελεύθερη οικονομία, όπως τουλάχιστον εφαρμόζεται, εντείνει, κατά τη γνώμη μου, τις οικονομικές ανισότητες των πολιτών.
Η πολιτική και η οικονομία, είναι δύο διαφορετικοί τομείς της ζωής των ανθρώπων, με κοινή, όμως, στον φιλελευθερισμό, φιλοσοφία, την τάση και την αγάπη για την ελευθερία.
Πολύ μεγάλη σημασία και στους δύο αυτούς τομείς, έχει το πως εφαρμόζεται αυτή η ελευθερία, υπό ποιες προϋποθέσεις και υπό ποιους κανόνες.
Για την οικονομία, θα πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να εξασφαλίζεται το να έχει κανείς, τουλάχιστον, τα απαραίτητα της εποχής του και λίγο παραπάνω, για να μπορεί να ζει αξιοπρεπώς ευχάριστα, όπως και αν έρθουν οικονομικά τα πράγματα στη ζωή του.
Εκτιμούμε δε, ότι υπάρχει αυτή η δυνατότητα, στην εποχή μας και την Ελλάδα.
Στον πολιτικό φιλελευθερισμό, αυτά τουλάχιστον τα απαραίτητα πολιτικά και διαπροσωπικά για τον βίο του καθενός, στη χώρα μας, πράγματα, εξασφαλίζονται από την νομοθεσία του κράτους -που διέπει, κυρίως, τις σχέσεις των πολιτών, τόσο μεταξύ τους, όσο και με το ίδιο το κράτος- καθώς και την εφαρμογή της, δεδομένου ότι η νομοθεσία αποσκοπεί, κυρίως, στο να βάζει το μέτρο στην αυθαιρεσία του ισχυρού και συνάμα ικανού να αυθαιρετεί.
Στη φιλελεύθερη οικονομία, προφανώς, χρειάζονται τουλάχιστον ισχυροί ελεγκτικοί μηχανισμοί έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ο υγιής ανταγωνισμός από τα αντικρουόμενα οικονομικά συμφέροντα των πολλών και συνάμα, να μπορεί να μπαίνει το μέτρο, των όρων, στα μονοπώλια, ή και ίσως, να μην επιτρέπεται να υπάρχουν, τα τελευταία, καθόλου.
Όμοια στη φιλελεύθερη πολιτική, χρειάζονται ισχυροί και ανεξάρτητοι ελεγκτικοί μηχανισμοί της πολιτικής εξουσίας.
Την οικονομική εξουσία, την έχουν οι οικονομικά πολύ εύρωστοι της χώρας.
Την πολιτική, κυρίως, το κυβερνών κόμμα και ο πρόεδρός του.
Επίσης, χρειάζεται, πάντα κατά τη γνώμη μου -για την οικονομία- και η πραγματική ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, δηλαδή, να μετέχουν στην οικονομική εξουσία του τόπου περισσότεροι, γιατί αυτό επιδρά μακροπρόθεσμα, ουσιαστικά προς όφελος όλων μας.
Για τους ίδιους τουλάχιστον λόγους, να μετέχει στην πολιτική εξουσία -όσο το δυνατόν περισσότερο- και ο κάθε πολίτης.
Η κατανομή της εξουσίας στους περισσότερους πολίτες, έχει να κάνει και με θέματα ουσιαστικής Ανθρώπινης Δικαιοσύνης, πέραν του περιορισμού της αυθαιρεσίας του ισχυρού.
Το θεωρητικό υπόβαθρο του φιλελευθερισμού, πολιτικού και οικονομικού, φαίνεται αρκετά καλό, η πράξη, όμως, είναι πάντα πολύ δύσκολη.
Ειδικά, επισημαίνουμε, όταν θα πρέπει να εφαρμοστεί και σε μία πολυπληθή ανθρώπινη κοινωνία, όπου, φανερά, συνυπάρχει και ζει, επιπλέον, μέσα της, “κάθε καρυδιάς καρύδι”.
Στέλιος Βερναδάκης
