26    Δημοκρατικός Άνθρωπος Και Δημοκρατικό Πολίτευμα

Γράψαμε στο μόλις προηγούμενο κεφάλαιο ότι εν ολίγοις ο μη δημοκρατικός άνθρωπος, επιβάλλει τις απόψεις του οποτεδήποτε κι αν μπορεί.

Εάν δε το επιτυγχάνει και με κρυψίνους πλάγιους τρόπους, είναι και ένας μη ευθύς άνθρωπος.

Και ότι όλα αυτά ίσως να έχουν κάποια διαβάθμιση μίσους και κακίας για να συμβαίνουν, ειδικά στις πιο ακραίες τους μορφές.

Διαβάθμιση μίσους και κακίας που προκύπτει στους ανθρώπους, σύμφωνα με το πόσο δυσαρεστημένοι είναι από τη ζωή τους.

Συνεχίζοντας να πούμε ότι το ακριβώς αντίθετο του μη δημοκρατικού ανθρώπου που περιγράψαμε, είναι ο πραγματικά Δημοκρατικός Άνθρωπος, που κατά κανόνα είναι και Ευθύς.

Συνάμα κατά κανόνα είναι και ευχαριστημένος από τη ζωή του.

Ευθύς τουλάχιστον με την έννοια ότι του αρέσει να φανερώνονται τα πράγματα όταν τον κατηγορούν, επειδή δεν κάνει κάτι το με οποιονδήποτε τρόπο μεμπτό, ειδικά κάτι από αυτά που συνηθίζουν να του καταλογίζουν.

Απεναντίας πράττει όμορφα για όλους, δηλαδή για δημοκρατικούς ανθρώπους, για μη δημοκρατικούς ανθρώπους, τα θύματά τους και τον εαυτό του.

Οι στόχοι δε του Δημοκρατικού Ανθρώπου για να επιτευχθούν χρειάζονται πολύ χρόνο, όμως αν επιμείνει σε αυτούς με ευγένεια, επειδή είναι και οι ίδιοι οι στόχοι του ευγενικοί, νομίζουμε ότι επιτυγχάνονται στη συντριπτική τους πλειονότητα και διατηρούνται και για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα.

Το σημαντικό όμως δεν είναι η επιτυχία του στόχου, αλλά η χαρά του ανθρώπου, όταν είναι πράγματι άνθρωπος.

Για την ανθρώπινή του συμπεριφορά ευθύνεται η καλοσύνη που τον διακατέχει και για την καλοσύνη που τον διακατέχει ευθύνεται η ευχαρίστηση που νοιώθει τόσο που υπάρχει στη ζωή για όσο υπάρχει, όσο και για την προσωπική του θέση μέσα σε αυτή, παντοτινά ισότιμος ανάμεσα σε όλες τις άλλες ζωντανές υπάρξεις του πλανήτη.

 

Να πούμε εδώ ότι είναι άλλο πράγμα το Δημοκρατικό Πολίτευμα, ακόμη και με την έννοια της λέξης στην Αρχαία Αθήνα και άλλο πράγμα ο Δημοκρατικός Άνθρωπος.

Αυτό κυρίως επειδή το Δημοκρατικό Πολίτευμα Επιβάλλει Με Την Εκτελεστική Του Εξουσία, υποχρεώνοντας όλους τους πολίτες να δεχθούν εκείνο που ψήφισαν οι περισσότεροι.

Που ψήφισαν οι περισσότεροι, όσον αφορά το πολίτευμα της άμεσης Δημοκρατίας στην Αρχαία Αθήνα.

Ή και όσον αφορά τη θέσπιση νόμων πάντα στην Αρχαία Αθήνα της Δημοκρατίας οι πάρα πολλοί περισσότεροι, με επιπλέον έναν ελάχιστο αριθμό συμμετεχόντων στη διαδικασία.

Το τελευταίο επειδή όλοι οι νόμοι τους τότε, είχαν την ισχύ του σημερινού μας Συντάγματος.

Και αυτή η διαφοροποίηση στην πλειοψηφία για την κατοχύρωση των νόμων στη Δημοκρατία της Αρχαίας Αθήνας ή αν προτιμάτε των νόμων του Συντάγματος έναντι των απλών νόμων στη σημερινή αντιπροσωπευτική δημοκρατία, έχει τη φανερή σημασία ότι θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με μια παραπάνω βεβαιότητα, για το άριστο εκείνου που επιθυμεί να προάγει.

Θα μιλήσουμε για όλα αυτά στο βιβλίο αρκετά μετέπειτα, όμως φαίνεται ξεκάθαρα ήδη, η πολύ μεγάλη σημασία που έδιναν σε όλους τους νόμους τους οι αρχαίοι Αθηναίοι σε σχέση με το σημερινό πολίτευμα της Ελλάδας και τους Νεοέλληνες της εποχής μας, που δίνουν ίσως από άγνοια την ίδια σημασία μόνο στη νομοθεσία του Συντάγματος.

Και  δεν είναι ότι το Σύνταγμα υπερέχει σε προσοχή έναντι των σημερινών νόμων αλλά όπως εξελίχθηκαν ιστορικά τα γεγονότα, οι υπόλοιποι Ελληνικοί νόμοι χρήζουν μικρότερής του σημασίας, στη θέσπισή τους πάντα από την πολιτεία.

 

Να  πούμε όμως και ότι η Δημοκρατία επιβάλλει λόγω πρακτικών προβλημάτων, που προκύπτουν από εκείνους που δεν συμφωνούν με την υλοποίηση των αποφάσεών της.

Είναι  δηλαδή για εκείνη αυτό, κάποιο πρακτικό αναγκαίο κακό.

Επειδή όμως στη φιλοσοφία της ικανοποιεί τις γνώμες και τις αποφάσεις των πολλών πολιτών, αυτή η υποχρεωτική επιβολή για κάποιους πολίτες συμβαίνει με τον δικαιότερο τρόπο ή αν προτιμάτε κάνοντας το λιγότερο αναγκαίο κακό, επειδή επιβάλλεται στους όσο το δυνατόν λιγότερους πολίτες.

Οι υπόλοιποι πολίτες αυτές τις αποφάσεις όταν ακόμη ήταν προτάσεις προς ψήφιση τις ψήφισαν, που λογικά σημαίνει ότι με κάποιο τρόπο τις επιθυμούν.

Που λογικά σημαίνει ότι με κάποιο τρόπο τις επιθυμούν ή ότι τις προτίμησαν από όλες τις άλλες προτάσεις που εκφράστηκαν, ακούγοντας κατά κανόνα ή αν προτιμάτε ιδανικά τα επιχειρήματά τους.

Δηλαδή έτσι συμβαίνει μόνο στην άμεση Δημοκρατία και αυτήν εννοούμε εδώ γράφοντας απλά Δημοκρατία.

Συνάμα  και το πρακτικό αποτέλεσμα της εφαρμογής αυτής της φιλοσοφίας για την πολιτεία, του να ικανοποιούνται δηλαδή οι αποφάσεις των πολλών πολιτών, είναι αποδεδειγμένα καλύτερο από το να ικανοποιούνται οι αποφάσεις λιγότερων πολιτών για όλους, όπως συμβαίνει στη φιλοσοφία των πολιτευμάτων της ολιγαρχίας και της μοναρχίας, όποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κι αν έχουν εκείνοι που αποφασίζουν για τα κοινά.

Για  την ακρίβεια όμως όπως γράψαμε και προηγουμένως δεν επιβάλλει η Δημοκρατία, επιβάλλει η εκτελεστική ή διοικητική της εξουσία, που χρειάζεται να αναλάβει ρόλο κυρίως για να υλοποιήσει τις αποφάσεις του λαού.

Δεν είναι δηλαδή τέτοια η ουσία του πολιτεύματος της Δημοκρατίας, αλλά ένα μόλις πρακτικό της τμήμα.

Να  υλοποιήσει τις αποφάσεις του λαού, που εξυπακούεται ότι όλο αυτό που περιγράφουμε συμβαίνει στην Άμεση Δημοκρατία και όχι στην αντιπροσωπευτική, που την Άμεση εννοούμε στο εδώ κεφάλαιο με τον όρο Δημοκρατία.

Φανερά  όμως σε κάποια οριοθετημένα πλαίσια που μπορεί να έχει μια απόφαση που αγγίζει πολλούς ανθρώπους και όχι μόνον έναν, η άμεση Δημοκρατία αποδίδει όπως ξαναγράψαμε τη δικαιότερη ενέργεια της εξαναγκαστικής πολιτικής εξουσίας, συνδυάζοντας και ένα πολύ καλό πρακτικό αποτέλεσμα ακόμη και για εκείνους που δεν ψήφισαν υπέρ τού να γίνει η ενέργεια αυτή, ή τουλάχιστον όχι κατά τον τρόπο που υλοποιείται ή υλοποιήθηκε.

Το  τελευταίο ως γεγονός μας το λέει το ότι είτε τώρα είτε στο παρελθόν, οι πιο δημοκρατικές χώρες και σε αυτήν την πρόταση εννοούμε και τις σημερινές αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες, κυρίαρχα αν όχι απολύτως ευημερούσαν και ευημερούν στους περισσότερους τουλάχιστον τομείς, έναντι των μη δημοκρατικών χωρών.

Δηλαδή  εν ολίγοις η άμεση Δημοκρατία συνδυάζει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την πολιτεία, ενώ επιβάλλεται ταυτοχρόνως στους όσο το δυνατόν λιγότερους πολίτες της.

Να  γράψουμε δε ακόμη μια γραμμή για το Δημοκρατικό Πολίτευμα και να πούμε ότι το αν είναι λάθος κάποια από τις γνώμες των πολλών πολιτών που ψηφίστηκε, τότε περισσότεροι άνθρωποι θα μπορούν να μάθουν δυνητικά από το λάθος τους στην εφαρμογή του πλέον και άρα περισσότεροι θα μπορούν πάντα δυνητικά να βελτιωθούν.

Αυτό  συμβαίνει συνήθως επειδή, κυρίαρχα μαθαίνουν από τα λάθη που γίνονται, οι άνθρωποι που τα κάνουν.

Τούτο πάλι συμβαίνει κυρίως επειδή, εκείνοι κυρίαρχα βιώνουν τις συνέπειές τους και μπορούν να γνωρίζουν καλύτερα τα αίτια, που τους οδήγησαν σε εκείνες τις αποφάσεις που τα δημιούργησαν.

Αυτό  το λίγο πριν παραπάνω πλεονέκτημα στη λειτουργία της Δημοκρατίας, το έχει μόνο το πολίτευμά της άμεσης Δημοκρατίας.

Το έχει μόνο το πολίτευμα της άμεσης Δημοκρατίας, επειδή ακόμη και στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία της σύγχρονης Ελλάδας, μπορούν μάλλον σκεπτόμενοι παρόμοια, περισσότερο να μάθουν από τα λάθη τους οι μόλις τριακόσιοι βουλευτές της που νομοθετούν, καθώς και η εκάστοτε κυβέρνηση που παίρνει αποφάσεις με ισχύ νόμου.

 

Ενώ ο Δημοκρατικός Άνθρωπος συνεχίζουμε, σε αντιδιαστολή με εκείνους που επιβάλλουν στους άλλους τα θέλω τους, δεν επιβάλλει τίποτα σε κανέναν άνθρωπο.

Ζητάει όμως να πληρούνται κάποιες αυτονόητες προϋποθέσεις για τη συνύπαρξή του στον ίδιο χώρο με τους υπόλοιπους ανθρώπους, χωρίς αν δεν καθίσταται αναγκαίο, καν τις αυτονόητες αυτές προϋποθέσεις να τις επισημαίνει.

Μπορεί να το κάνει αυτό επειδή ακριβώς μπορεί να το επιλέξει για τον εαυτό του και να υποστεί μονάχα εκείνος τις αρνητικές και τις θετικές συνέπειες αυτής της επιλογής.

Επίσης κι επειδή δεν χρειάζεται με οποιονδήποτε τρόπο, να ασκεί οποιουδήποτε είδους εξουσία στους γύρω του.

Προφυλάσσουν την ύπαρξή του, τουλάχιστον από τις πολύ σοβαρές επιβουλές που θα χρειαζόταν ίσως τότε να κάνει κάτι, οι νόμοι του κράτους και το Σύνταγμα.

Ή αν προτιμάτε τον προφυλάσσουν οι φόβοι εκείνων που παραβαίνουν τους νόμους, μην και αυτεπάγγελτα ή από καταγγελία αναλάβει ρόλο το κράτος(εξουσία), στην επιβολή των κανόνων δικαίου.

Όταν  δεν πληρούνται αυτές οι αυτονόητες προϋποθέσεις για τη συνύπαρξή του με τους γύρω του ανθρώπους, βρίσκει και κάνει παρέα με άλλους ανθρώπους που τις πληρούν.

Με εκείνους που εξακολουθούν να μην πληρούν τις αυτονόητες αυτές προϋποθέσεις και βρίσκονται στον ίδιο χώρο υποχρεωτικώς μαζί του απλά τους ανέχεται, χωρίς ιδανικά καθόλου να παραπονιέται ούτε καν να αλλάζει στο ελάχιστο η διάθεσή του.

 

Γράψαμε πως ο Δημοκρατικός Άνθρωπος δεν επιβάλει, όμως είναι βέβαιο ότι γνώμη έχει και έχει για όλα και κατά κανόνα παίρνει φανερή θέση, εκτός αν κρίνει ότι κάποιες λίγες φορές είναι προτιμότερο να σιωπήσει.

Να σιωπήσει όχι από φόβο ή οποιοδήποτε προσωπικό, συμφεροντολογικό, φαινομενικό όφελος, αλλά επειδή κρίνει ότι κάποιες φορές είναι προτιμότερο συνολικά, να δώσει χρόνο να εξελιχθούν τα πράγματα χωρίς να παρέμβει.

Χωρίς να παρέμβει ούτε καν διακριτικά, εκφράζοντας απλά τη γνώμη του.

Ή κάποιες φορές μπορεί και να μην πει τη γνώμη του, επειδή μπορεί να κινδυνέψει και η ίδια η ζωή του έτσι και την πει.

Όμως και πάλι αυτό δεν το κάνει από φόβο κατά κανόνα δεν φοβάται, δεν θα έφτανε στο σημείο να γίνει Δημοκρατικός άνθρωπος αν φοβόταν έστω και λίγο.

Δεν θα έφτανε στο σημείο να γίνει Δημοκρατικός άνθρωπος αν φοβόταν έστω και λίγο, τουλάχιστον αφού θα μπορούσε να σκεφτεί με κάποιο σφαιρικό τρόπο μετά, για τα πράγματα που του έχουν συμβεί στον χώρο και στον χρόνο που υπάρχει και που μπορεί κάποτε πρόσκαιρα να τον φόβισαν.

Δεν παρεμβαίνει με τη γνώμη του χαρίζοντας τη σιωπή του μόνο και μόνο κάποιες φορές, επειδή θέλει και μπορεί να είναι πολύ προσεκτικός οποτεδήποτε κι αν χρειαστεί.

Να αναφέρουμε δε ότι επιθυμεί χιλιάδες φορές περισσότερο να ζει από το να διακινδυνέψει να γίνει ένας μελλοντικός νεκρός ήρωας, αν μπορεί φυσικά πάντα μια τέτοια κατάσταση να την αποφύγει και τότε ανθρώπινα είναι και τα ψέματα ή οι οποιεσδήποτε σε μια ατομική κλίμακα πράξεις, ακόμη κι αν δεν μπορεί να δοθεί άμεσα πλήρης άφεση αμαρτιών σε αυτές.

Χρειάζονται όμως εξαιρετικά ακραίες καταστάσεις όπως για παράδειγμα κάποια στην εποχή του χούντα συνταγματαρχών, για να υπάρχει πιθανότητα να συμβεί για εκείνον κάτι τέτοιο.

Όμως και πάλι δεν φοβάται, απλά προσέχει.

Προσέχει βάζοντας απλά σε απόλυτη προτεραιότητα, ή αν προτιμάτε απλούστερα σε πρώτη προτεραιότητα, τη μονάκριβη ζωή του.

Και μάλλον αν η κατάσταση αυτή είναι πραγματικά έτσι δύσκολη όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, μπορεί να την αποφύγει μόνο αν πραγματικά δεν τη φοβάται.

Γνώμη πάντως έχει.

 

Να πούμε εδώ ότι καθόλου Δημοκρατικός, δεν είναι και ο άνθρωπος που προσπαθεί να επιβάλλει κάτι ακόμη και ως πιο σωστό, από κάτι άλλο.

Πιο σωστό είτε κατά τη γνώμη του, είτε και κατά γενική ομολογία.

Παρόλο που αυτήν τη συμπεριφορά την επιζητούν ή την έχουν ως πρότυπο οι περισσότεροι άνθρωποι ακόμη και στη σύγχρονη εποχή, είτε για τους φίλους τους είτε για τον ίδιο τον εαυτό τους.

Διατυμπανίζουμε ότι ο Δημοκρατικός Άνθρωπος απεχθάνεται την οποιαδήποτε επιβολή ή έστω την προσωπική επιβολή οποιουδήποτε και θα επιθυμούσε με λόγια και με έργα μόνο τον γόνιμο διάλογο για τη διαλεύκανση των οποιονδήποτε ζητημάτων, έναν γόνιμο διάλογο που επίσης δεν επιβάλλει ούτε καν με τον τρόπο του, στο να πραγματοποιηθεί.

Είναι  όμως και κατά κανόνα ευθύς και ταυτόχρονα ιδιαίτερα ευγενικός και επιεικής, κυρίως επειδή σέβεται  πολύ και νοιάζεται τους συνανθρώπους του.

Συνάμα κι επειδή λογαριάζει τα μάλα τις ιδιαιτερότητες του χαρακτήρα τους, καθώς και γενικότερα εκτιμάει πολύ την υπόσταση της προσωπικότητας τουλάχιστον του κάθε ανθρώπου που συναντάει στη ζωή του.

Ή αν προτιμάτε ευρύτερα, εκτιμάει πολύ την κάθε έμβια και άβια οντότητα, που υπάρχει με κάποιο τρόπο στο Σύμπαν.

Όταν γίνεται διάλογος θα επιθυμούσε και μόνο θα επιθυμούσε αν η άποψή του είναι καλύτερη να την επιλέξει ελεύθερα και ο συνομιλητής του, δηλαδή να πειστεί με αυτήν και τα επιχειρήματά της.

Αν δεν συμβεί αυτό, εξυπακούεται ότι δεν εκφέρει καν γνώμη για το γεγονός.

Εξυπακούεται ότι δεν εκφέρει καν γνώμη για το γεγονός, επειδή επίσης εξυπακούεται ότι είναι αποκλειστικό δικαίωμα του κάθε ανθρώπου και μόνο του κάθε ανθρώπου, η άποψη που έχει για το οποιοδήποτε θέμα.

Αν υπάρξει όμως για αυτόν κάποια καλύτερη πρόταση από τη δική του έστω και υπό προϋποθέσεις, τη συμπεριλαμβάνει άμεσα στη φιλοσοφία του και αν γίνεται την αναπτύσσει κιόλας, επειδή η βελτίωση σε όλους τους τομείς της ζωής και της φύσης, είναι συνειδητοποιημένη πλέον ανάγκη από εκείνον και για τον εαυτόν του.

Επίσης έχει πολύ υψηλά στην ιεραρχία του το να επιλέγει κανείς ελεύθερα και όποιο τρόπο ζωής θέλει ακόμη κι αν βλάπτεται με κάποιο μέτρο ο ίδιος από αυτό το γεγονός, ή αν βλάπτει τον άνθρωπο που επιλέγει τον συγκεκριμένο τρόπο ζωής πάλι με κάποιο μέτρο.

Βλάπτεται ή αν προτιμάτε καλύτερα, τον δυσκολεύει κάπως περισσότερο.

Το προτιμάει χιλιάδες φορές περισσότερο αυτό από το να επιβάλλεται με οποιονδήποτε τρόπο από τον ίδιο ή και καθόλου από τον ίδιο, ακόμη και το αδιαμφισβήτητα σωστότερο και δικαιότερο και για τους δυο τους στη συμπεριφορά.

Επαναλαμβάνουμε όμως με κάποιο μέτρο, αν και η αλήθεια είναι ότι δεν έχει χρειαστεί καν να πλησιάσουμε αυτό το θεωρητικό όριό του εμείς, επειδή φυσικά υπάρχουν και οι νόμοι του κράτους σε συνδυασμό και με το γεγονός ότι μάλλον ωριμάσαμε κάπως ως άνθρωποι.

Βέβαια υπάρχουν πάντα και οι δύσκολες ημέρες όλων μας.

Ακόμη  να προσθέσουμε ότι όλα αυτά πηγάζουν από την αγάπη τού ανθρώπου προς τον συνάνθρωπό του και καθόλου μα καθόλου ούτε καν στο ελάχιστο από αδιαφορία, ή οποιοδήποτε άλλο παρεμφερές αίσθημα με αυτήν προς εκείνον.

 

Στέλιος Βερναδάκης

 

 

Βιβλίο: “Άνθρωπος Και Δημοκρατία”
Κεφάλαιο: “Δημοκρατικός Άνθρωπος Και Δημοκρατικό Πολίτευμα”

 

 

 

Η Εικόνα Είναι από την ιστοσελίδα eleftheriahtipota.blogspot.com